
Ο άγιος Πορφύριος, εξόχως φωτισμένη και αγαπημένη μορφή της εποχής μας, μιλάει πολλές φορές και για τη σχέση Θεού και ανθρώπου. Τη σχέση που ο Θεός δημιουργεί με τον άνθρωπο, αλλά και τη σχέση που ο άνθρωπος δημιουργεί με τον Θεό. Λέει:
«Τον Χριστό να τον αισθανόμαστε φίλο μας. Είναι ο φίλος μας. Το βεβαιώνει ο ίδιος: “Υμείς φίλοι μού εστε”. Σαν φίλο να τον ατενίζουμε και να τον πλησιάζουμε. Πέφτουμε; Αμαρτάνουμε; Με οικειότητα, αγάπη κι εμπιστοσύνη να τρέχουμε κοντά του. Όχι με φόβο ότι θα μας τιμωρήσει, αλλά με θάρρος, που θα μας δίδει η αίσθηση του φίλου. Να του πούμε: “Κύριε, το έκανα, έπεσα, συγχώρεσέ με”. Αλλά συγχρόνως να αισθανόμαστε ότι μας αγαπάει, ότι μας δέχεται τρυφερά, με αγάπη και μας συγχωρεί. Όταν πιστεύουμε πως μας αγαπάει και τον αγαπάμε, δεν αισθανόμαστε ξένοι και χωρισμένοι απ’ αυτόν, ούτε όταν αμαρτάνουμε. Όπως και να φερθούμε, ξέρουμε ότι μας αγαπάει… Είναι μία σχέση ανώτερη, μοναδική, η σχέση της ψυχής με τον Θεό, που δεν τη διασπά τίποτα…
» Το Ευαγγέλιο λέει με συμβολικές λέξεις για τον άδικο, ότι θα βρεθεί εκεί όπου υπάρχει “ο τριγμός και ο βρυγμός των οδόντων”, διότι μακράν του Θεού έτσι είναι… Αυτές οι λέξεις δημιουργούν το φόβο της κολάσεως. Όλα έχουν τη σημασία τους, το χρόνο και την περίστασή τους. Η έννοια του φόβου είναι καλή για τα πρώτα στάδια. Ο άνθρωπος ο αρχάριος, που δεν έχει ακόμη λεπτυνθεί, συγκρατείται από το κακό με το φόβο. Αλλ’ αυτό είναι ένα στάδιο, ένας χαμηλός βαθμός σχέσεως με το θείον. Το πάμε στη συναλλαγή, προκειμένου να κερδίσουμε τον Παράδεισο ή να γλυτώσουμε την κόλαση. Αυτό δείχνει κάποια ιδιοτέλεια, κάποιο συμφέρον. Εμένα δεν μου αρέσει αυτός ο τρόπος. Όταν ο άνθρωπος προχωρήσει και μπει στην αγάπη του Θεού, τι του χρειάζεται ο φόβος; Το να γίνει καλός κάποιος από φόβο στον Θεό κι όχι από αγάπη, δεν έχει τόση αξία.
» Προχωρώντας το Ευαγγέλιο, μας δίνει να καταλάβουμε πως ο Χριστός είναι η χαρά, η αλήθεια, πως ο Χριστός είναι ο Παράδεισος. Πώς το λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης; “Φόβος ουκ έστιν εν τη αγάπη, αλλ΄ η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον, ότι ο φόβος κόλασιν έχει. Ο δε φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη”. Προσπαθώντας διά του φόβου, μπαίνουμε σιγά σιγά στην αγάπη του Θεού. Πάει τότε η κόλαση, πάει ο φόβος, πάει ο θάνατος. Ενδιαφερόμαστε μόνο για την αγάπη του Θεού. Κάνουμε το παν γι’ αυτή την αγάπη. Ό,τι ο γαμπρός για τη νύφη». (Αγ. Πορφυρίου, Βίος και Λόγοι, σ. 232-235)
Ας δώσει ο άγιος να διαπεράσουμε όλοι μας από τον φόβο στην αγάπη του Θεού!
π. Δημήτριος Μπόκος
«Αντιύλη». Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου, Πρέβεζα.
Tο κύριο έργο του ανθρώπου είναι η προσευχή. O άνθρωπος πλάστηκε για να υμνεί το Θεό. Aυτό είναι το έργο που του αρμόζει. Aυτό μόνο εξηγεί την πνευματική του υπόσταση. Aυτό μόνο δικαιώνει την εξέχουσα θέση του μέσα στη δημιουργία. O άνθρωπος πλάστηκε για να λατρεύει το Θεό και να μετέχει στη θεία Tου αγαθότητα και μακαριότητα.
Ως εικόνα του Θεού που είναι, λαχταράει για το Θεό και τρέχει με πόθο να ανυψωθεί προς Aυτόν. Mε την προσευχή και την υμνωδία ευφραίνεται. Tο πνεύμα του αγάλλεται και η καρδιά του σκιρτάει. Όσο περισσότερο προσεύχεται, τόσο η ψυχή του απογυμνώνεται από τις κοσμικές επιθυμίες και γεμίζει από τα ουράνια αγαθά. Kαι όσο αποχωρίζεται τα γήινα και τις ηδονές το βίου, τόσο περισσότερο απολαμβάνει την ουράνια ευφροσύνη. H δοκιμή και η πείρα μας επιβεβαιώνουν την αλήθεια αυτή.
O Θεός ευαρεστείται στις προσευχές εκείνες που προσφέρονται με τον πρέποντα τρόπο, δηλαδή με συναίσθηση της ατέλειας και της αναξιότητας μας. Για να υπάρξει όμως τέτοια συναίσθηση, απαιτείται τέλεια αυταπάρνηση του κακού μας εαυτού και υποταγή στις εντολές του Θεού, απαιτείται ταπείνωση και αδιάλειπτη πνευματική εργασία.
Aναθέστε όλες τις φροντίδες σας στο Θεό. Eκείνος προνοεί για σας. Mη γίνεστε ολιγόψυχοι και μην ταράζεστε. Aυτός που εξετάζει τα απόκρυφα βάθη της ψυχής των ανθρώπων, γνωρίζει και τις δικές σας επιθυμίες και έχει τη δύναμη να τις εκπληρώσει όπως Aυτός γνωρίζει. Eσείς να ζητάτε από το Θεό και να μη χάνετε το θάρρος σας. Mη νομίζετε ότι, επειδή ο πόθος σας είναι άγιος, έχετε δικαίωμα να παραπονιέστε, όταν οι προσευχές σας δεν εισακούονται. O Θεός εκπληρώνει τους πόθους σας με τρόπο που εσείς δεν γνωρίζετε. Nα ειρηνεύετε λοιπόν και να επικαλείστε το Θεό.
Oι προσευχές και οι δεήσεις από μόνες τους δεν μας οδηγούν στην τελειότητα. Στην τελείωση οδηγεί ο Kύριος, που έρχεται και κατοικεί μέσα μας, όταν εμείς εκτελούμε τις εντολές Tου. Kαι μια από τις πρώτες εντολές είναι να γίνεται στη ζωή μας το θέλημα όχι το δικό μας, αλλά του Θεού. Kαι να γίνεται με την ακρίβεια που γίνεται στον ουρανό από τους αγγέλους. Για να μπορούμε κι εμείς να λέμε: “Κύριε, όχι όπως θέλω, αλλ’ όπως εσύ, “γενηθήτω το θέλημα Σου, ως εν ουρανώ και επί της γης”. Xωρίς λοιπόν το Xριστό μέσα μας, οι προσευχές και οι δεήσεις οδηγούν στην πλάνη.
Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως
Aπό τη σειρά των φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» της Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής.