Ποιός είσαι εσύ που λες: “εγώ και εγώ”;
Από πού κατέβηκες;
Από που ήρθες;
Εκ του μη όντος δεν ήρθες στον κόσμο;
Από μια χούφτα χώμα δεν σε έπλασε ο Θεός;
Και πάλι, τί έχεις να γίνεις νομίζεις, μετά τον θάνατό σου;
Χώμα! Σαν τι θεωρείς λοιπόν τον εαυτόν σου και κρατάς αυτό το εγώ;
Όσιος Άνθιμος της Χίου
Να πάψεις να περιεργάζεσαι τις αμαρτίες του άλλου· μη δίνεις την ευκαιρία στους λογισμούς σου να διερευνούν τη ξένη αρρώστια· αλλά πρόσεχε στον εαυτό σου· δηλαδή να στρέφεις το μάτι της ψυχής σου στη δική σου έρευνα.
Διότι πολλοί, όπως λέγει ο Κύριος, το μεν σαριδάκι, που είναι στο μάτι του αδελφού σου, το βλέπουν, βλέπουν δηλαδή το μικρό σφάλμα του, όμως το δοκάρι, που είναι στο δικό τους μάτι, δεν το παρατηρούν, μένουν δηλ. αναίσθητοι μπροστά στο βαρύτατο δικό τους ελάττωμα.
Μεγάλου Βασιλείου
Όλοι οι χριστιανοί που εκκλησιάζονται μπαίνοντας στον ναό παίρνουν κεριά και αφού τα ανάψουν τα τοποθετούν στις καθορισμένες θέσεις, μανουάλια, μπροστά συνήθως από τις εικόνες των Αγίων.
Πολλοί δεν γνωρίζουν τι συμβολίζει η πράξη τους αυτή. Μερικοί νομίζουν ότι το κάνουν για να ενισχύσουν οικονομικά το ναό της ενορίας τους. Πράγματι ενισχύεται ο ναός με την προσφορά των πιστών, αλλά πίσω από το άναμμα του κεριού κρύβεται ένας βαθύτερος συμβολισμός.
Για πιο λόγο, λοιπόν, ανάβουμε κεριά;
Θα παραθέσουμε τις απαντήσεις δύο μεγάλων αγίων και σπουδαίων θεολόγων της Εκκλησίας μας που εξηγούν αυτό το συμβολισμό, του Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης και του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη. Ο καθένας αναφέρει 6 λόγους.
Ο Άγιος Συμεών μας λέει ότι το κερί το ανάβουμε και συμβολίζει:
α. Την καθαρότητα της ψυχής, επειδή το γνήσιο κερί κατασκευάζεται από καθαρό κερί μέλισσας.
β. Το εύπλαστο της ψυχής μας. Όπως εύκολα πάνω στο κερί χαράζουμε ότι θέλουμε έτσι και στη ψυχή μας χαράζουμε το κακό ή το καλό.
γ. Την ευωδία της Θείας Χάριτος, επειδή το κερί προέρχεται από τα άνθη που ευωδιάζουν.
δ. Τον σκοπό της ζωής του χριστιανού που είναι ομοίωση προς τον Θεό, δηλ. την θέωση. Επειδή ο πιστός φλέγεται από αυτή την επιθυμία, την θυμάται ανάβοντας το κερί και βλέποντας τη φλόγα του.
ε. Το φως του Χριστού. Όπως το φως του κεριού φωτίζει και διαλύει το σκοτάδι έτσι και το φως του Χριστού φωτίζει τη ζωή των πιστών.
στ. Την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να έχει κάθε χριστιανός, επειδή το κερί παρηγορεί τον άνθρωπο με το φως του που είναι μέσα στο σκοτάδι.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας αναφέρει τους εξής συμβολισμούς.
Τα κεριά τα ανάβουμε:
α. Για να δοξάζεται ο Θεός, που είναι το αληθινό και μοναδικό φως που φωτίζει κάθε άνθρωπο.
β. Για να διαλύσει το σκοτάδι της νύκτας και να μας παρηγορήσει από το φόβο του σκοταδιού.
γ. Για να φανερώσουμε ότι έχουμε χαρά στην ψυχή μας.
δ. Προς τιμήν των αγίων και των μαρτύρων της πίστεως μας, μιμούμενοι έτσι τους πρώτους χριστιανούς που άναβαν κεριά στους τάφους των Μαρτύρων.
ε. Για να συμβολίζονται τα καλά μας έργα, σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου: «ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς».
στ. Για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες εκείνων που ανάβουν κερί και εκείνων υπέρ των οποίων το ανάβουν. Γι’ αυτό σε πολλούς ναούς διαφόρων περιοχών υπάρχουν ξεχωριστά μανουάλια όπου ανάβονται τα κεριά για τους ζωντανούς και για τους κεκοιμημένους.
Οσίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Εορτοδρόμιον, σ. 433
επιμέλεια: Αλέκος Χριστοδούλου.
