Έκθεση βιβλίου 29/5 – 10/6

Κάποιος που λεγόταν Πτολεμαίος έζησε στην αρχή ασκητική ζωή που δύσκολα περιγράφεται. Έμενε πέρα από τη Σκήτη, σε τόπο που λέγεται Κλίμακα, όπου κανένας από τους μοναχούς δεν μπόρεσε να μείνει, επειδή ήταν δεκαοκτώ μίλια μακριά από το νερό.

Εκείνος όμως πήρε στάμνες και σφουγγάρι, μάζευε τη δροσιά που πέφτει τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο, την έβαζε στις στάμνες, και με τον τρόπο αυτό πέρασε δεκαπέντε χρόνια, και σε όλο αυτό το διάστημα δεν συναντήθηκε με κανέναν.

Καθώς λοιπόν αποξενώθηκε από την ωφέλεια της διδαχής και την επαφή με τους αγίους πατέρες και τη συχνή κοινωνία των αγίων μυστηρίων του Χριστού, τόσο πολύ έχασε τον νου του και ξέφυγε από τον ίσιο δρόμο, ώστε έπεσε και στην ασεβή δοξασία του “αυτοματισμού”. Τον έβαζε δηλαδή ο διάβολος να λέει ότι τα πράγματα δεν έχουν δημιουργηθεί, αλλά όλα υπάρχουν από μόνα τους, επειδή ο κόσμος κινείται αυτόματα.

Αυτό λοιπόν του είπε στην αρχή ο εχθρός της ζωής μας, και στη συνέχεια μπήκε τελείως μέσα στην ψυχή του και του έλεγε: «Αφού λοιπόν έτσι είναι τα πράγματα, γιατί τυραννείς έτσι τον εαυτό σου άδικα; Τι θα σε ωφελήσει αυτό, αφού δεν υπάρχει ανταμοιβή; Ποια μάλιστα αμοιβή είναι αντάξια γι’ αυτούς τους κόπους σου; Ή ποιος είναι αυτός που θα σου ανταποδώσει; Ποια κρίση υπάρχει, όπως απειλούν οι Γραφές, αφού όλα υπάρχουν χωρίς να τα φροντίζει κανείς;»

Κυριευμένος από αυτούς τους σατανικούς λογισμούς ο ταλαίπωρος Πτολεμαίος, παράτησε την άσκηση και, όπως λένε, γυρίζει αδέσποτος και με χαμένα τα λογικά. Μέχρι σήμερα περιπλανιέται στην Αίγυπτο, δοσμένος στο φαΐ και στο κρασί, χωρίς να λέει τίποτε σε κανέναν, αλλά τριγυρίζει αμίλητος στην αγορά, όντας λυπηρό και αξιοδάκρυτο θέαμα στα μάτια των χριστιανών και αιτία για να μας χλευάζουν όσοι αγνοούν την ασκητική ζωή.

Αυτή την αγιάτρευτη συμφορά την έπαθε ο αξιολύπητος Πτολεμαίος από την παράλογη υπερηφάνεια, επειδή νόμιζε ότι έχει γνώση παραπάνω από όλους τους αγίους πατέρες και ποτέ δεν πήγε να τους συναντήσει, ώστε να οδηγηθεί από τη διδασκαλία τους, αλλά μένοντας χωρίς καθοδήγηση, έπεσε στον έσχατο βυθό του ψυχικού θανάτου. Γιατί όσοι δεν έχουν καθοδήγηση, πέφτουν όπως τα φύλλα (Παροιμ. 11:14).

Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Α’, Υπόθεση Κ’ (20), Του Παλλαδίου, σελ. 168. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 2001.

Του Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμονα

«Διό γρηγορείτε μνη­μο­­νεύ­οντες ότι τριε­τι­αν νύκτα και ημέραν ουκ επαυσάμην μετά δα­­­­κρύων νουθετών ένα έκαστον» (Πραξ. 20.31).

Ημέρα τι­μής και μνή­μης σήμερα των α­γίων 318 θεοφόρων Πα­τέ­ρων της εν Νικαία πρώ­της Οικουμενικής Συ­νόδου και το αποστο­λι­κό ανάγνωσμα από τις Πράξεις των Απο­στό­λων μας μεταφέρει σε μία άλλη σύνοδο, σε μία άλλη σύναξη, αυτή των πρεσβυτέρων των Εκκλησιών της Μικράς Ασίας, την οποία συνε­κά­λεσε ο απόστολος Παύ­λος.

Τα λόγια του πρωτο­κο­­­ρυφαίου αποστόλου, τα οποία κατέγραψε ο θεοκί­νητος κάλαμος του ευ­αγ­γελιστού Λου­κά, δεί­χνουν τους κα­τευθυν­τή­ριους άξονες στους ο­ποίους κινείται η Εκ­κλη­σία του Χρι­στού, άξο­νες τους οποί­ους πρέπει να ακολου­θούν και τα πιστά μέλη της προκειμένου να συ­νεχίσουν να είναι εντός της Εκ­κλη­σίας για να επιτύχουν τη σωτηρία τους.

Ο πρώτος άξονας είναι η εγρή­γορση. Ο από­στο­λος Παύλος α­κο­­­λουθώ­ντας το πα­ράδειγμα του Χριστού, ο οποίος στον κήπο της Γεθσημανή συνέστησε στους μαθη­τές του να γρηγορούν για να μην εισέλθουν εις πειρα­σμόν, συμβου­λεύει τους πρεσβυτέ­ρους να βρί­σκο­­νται σε πνευματική εγρήγορση και να μην αφήνουν την ψυχή τους να περι­πίπτει σε ρα­­θυμία, η οποία είναι η αρχή και η αιτία της πνευμα­τι­κής πτώσεως και κατα­πτώ­σεως που οδηγεί στην αποξένωση από το σώμα της Εκ­κλησίας και την απώ­λεια. Ο άνθρωπος ο οποίος γρηγορεί, αγρυπνά νύκτα και ημέρα στις πνευ­ματικές επάλξεις και δεν επιτρέπει στον αντίδικο της ψυχής του να εισέλθει σ᾽ αυτήν θέ­τοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια της και την ακρί­βεια της πίστε­ως, την οποία μας πα­ρέδω­σαν οι άγιοι από­στολοι και οι θεοφόροι Πα­τέρες.

Ο δεύτερος άξονας είναι η μνήμη και η ανα­φορά στους «ηγουμέ­νους ημών εν τη πίστει». Και πάλι ο απόστολος Παύλος ακολουθεί στα ίχνη του Ιησού, ο ο­ποίος κατέλειπε ως εν­τολή στους μαθητές και αποστόλους του το «τού­το ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Γι᾽ αυ­­τό και ο μέγας Παύ­λος ζη­τά από τους πρεσ­βυ­τέ­ρους να μνη­μο­­νεύ­ουν των κόπων του.

Δεν το ζητά για να ικα­νοποιήσει την προ­σω­­πι­κή του ματαιο­δο­ξία, αλλά γιατί θέλει να τους διδάξει ότι ο κάθε πιστός δεν είναι αυ­το­φυής και ανεξάρ­τητος μέσα στον κόσμο και την Εκκλησία, αλ­λά απο­τελεί μέλος του σώ­ματος του Χρι­στού και «μέλος εκ μέρους», και χωρίς την αναφορά στους προ αυτού πατέ­ρες και διδα­σκάλους, στους ηγουμένους αυ­τού εν τη πίστει», στα βιώματα και τις εμπει­ρίες των αγίων, δεν μπο­ρεί να υπάρξει μέσα στην Εκκλησία, δεν μπο­ρεί να υπάρξει γνήσια και αληθινή πίστη, δεν μπορεί να υπάρξει ενότητα και εν αγίω Πνεύματι κοινωνία.

Ο τρίτος άξονας, που συνδυάζει τους δύο προ­­η­γουμένους, είναι η συνάντηση των πιστών επί το αυτό όχι μόνο ως απόδειξη της μεταξύ των ενότητος αλλά και ως βίωση της ενότητος της πίστεως, η οποία αποτε­λεί την προϋπό­θεση της παρουσίας του Κυρίου, ο οποίος είναι παρών όπου «δύο ή τρεις» είναι «συνηγμέ­νοι εν τω ονόματι» αυ­τού.

Στους συνηγμένους επί το αυτό μαθητές του κατέρχεται, άλλω­στε, και το Πνεύμα το άγιο κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και όχι σε μεμονωμένα προ­­­σωπα, με σκοπό να καταδείξει την ανάγκη αυτής της ενότητος. Συ­νοδοί θεοφόρων πα­­τέρων δογματίζουν για την ακρίβεια και τη γνη­σιότητα της πίστε­ως εν πνεύματι αγίω και όχι πρόσωπα μεμο­νωμένα ανεξαρτήτως της θέσεως και της πνευ­­ματικής των κα­ταρ­­­­τί­σεως, ώστε να επι­βεβαιώνεται η υπεροχή της ενότητος του σώμα­τος της Εκκλησίας κα­τά μίμησιν της ενό­τη­τος της Αγίας Τριά­δος.

Η σημασία αυτών των τριών αξόνων δεν έ­παυ­σε να ισχύει και να υφίσταται ποτέ. Αντι­θέ­­τως μάλιστα η ανα­γκαι­ότης τους είναι προφα­νής στις ημέρες μας, κατά τις οποίες οι αν­θρώπινες μικρότητες και φιλοδοξίες οδηγούν σε πολλαπλή διάσπαση και διάχυση τους αν­θρώ­πους. Γι᾽αυτό και α­κούονται εξαιρετικά επί­και­ροι οι λόγοι του ιδρυ­τού της τοπικής μας Εκκλησίας, πρωτο­κορυφαίου και ουρανο­βάμονος Παύλου: «Διό γρηγορείτε μνη­μο­­νεύ­ον­τες ότι τριε­τίαν νύκτα και ημέραν ουκ ε­παυ­σάμην μετά δα­­­κρύων νουθετών ένα έκα­στον».

Μνημονεύοντες λοι­πόν και ε­μείς των λόγων του αποστόλου Παύλου, ας αγωνιζόμεθα να ευρισκόμεθα πάντοτε σε εγρήγορση, ώστε να ακολουθούμε το παράδειγμά του και το παράδειγμα των αγίων και θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας μας και να παραμένουμε πάντοτε ευσεβή και πιστά τέκνα της και τέκνα του Θεού.