Κυριακή του Αντιπάσχα | Ζωντανή Μετάδοση

Σύμφωνα με τη χριστιανική Θεολογία,  η αυταξία  της αγέννητης ζωής δεν εδράζεται επάνω σε κάποιες αφηρημένες ηθικές ουμανιστικές αξίες οι οποίες οποτεδήποτε μπορούν να ανατραπούν, ούτε είναι διατυπωμένη σε κάποιο ανθρώπινο νόμο ο οποίος μπορεί να ανασκευαστεί και να αναθεωρηθεί, αλλά έχει  οντολογική βάση και βασίζεται στο γεγονός ότι το άγιο Πνεύμα εισέρχεται  εντός του ανθρώπου  «ἅμα τῇ συλλήψει», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο μακαριστός Ηγούμενος Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης.

Επομένως, από τη στιγμή της σύλληψης το έμβρυο έχει ζωή, γιατί λαμβάνει το εμφύσημα του Αγίου Πνεύματος. Περαιτέρω, αποτελεί την πλήρη εικόνα του Θεού και φέρει τα στοιχεία της θείας και ανθρώπινης φύσεως. Με το βάπτισμα, ο άνθρωπος ενδύεται τη χαρισματική ζωή και το Άγιο Πνεύμα γίνεται ο κλήρος της υπάρξεώς του. «Έκτοτε βάλλεται αδιαλείπτως έσωθεν από το Πνεύμα το Άγιον και εκβάλλει αφ’ εαυτού του τους σπινθήρες, το φως της θεότητος», συμπληρώνει ο μακαριστός Γέροντας^[1]. Η συγκεκριμένη φωτισμένη τοποθέτηση του μακαριστού Γέροντος Αιμιλιανού  θέτει την αξία της αγέννητης ζωής όχι εντός των  πλαισίων του κτιστού και φθαρτού κόσμου αλλά εντός της προοπτικής του Ακτίστου. Κατά συνέπεια, η αξία της αγέννητης ζωής δεν εδράζεται σε  έναν αφηρημένο ουμανισμό, εν πολλοίς φλύαρο και ανούσιο όπως πολλές φορές προβάλλει η Νεωτερικότητα, αλλά πηγάζει από το Θείο Νόμο.  Είναι η παρουσία του αγίου Πνεύματος εντός του ανθρώπου που δίνει ιερότητα και αυταξία στην αγέννητη ζωή.

Οι συνέπειες της παραπάνω θεώρησης είναι τεράστιες: κανένας δεν έχει δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή ενός ανθρώπου, είτε αγέννητου είτε γεννηθέντα διότι αυτή η ανθρωποκτονία  είναι  ταυτόχρονα και θεομαχία, είναι εναντίωση στον θεϊκό προορισμό του ανθρώπου να ομοιάσει το Θεό δια της ανιδιοτελούς αγάπης^[2]. Ο προορισμός του ανθρώπου εξ άκρας συλλήψεως είναι να φτάσει στο καθ’ ομοίωσιν, να γίνει ένας κατά χάριν Θεός. Για την Εκκλησία ο άνθρωπος από τη στιγμή της συλλήψεώς του εισέρχεται στην προοπτική της αιωνιότητος. Αποτελεί ανεπανάληπτη και ανεκτίμητη ύπαρξη που καλείται να ομοιωθεί προς τον Δημιουργό της^[3]. Άλλωστε, η  έννοια της υποστατικής αρχής εντός του ανθρώπου, όπως την διατύπωσε ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ όπως επισημάναμε παραπάνω, δεν εκφράζει  μια στατική κατάσταση αλλά  μια δυναμική: δεν έχει αξία ο άνθρωπος μόνο εξαιτίας της δημιουργίας του από το Θεό αλλά και εξαιτίας του προορισμού του που είναι να γίνει κατά χάριν θεός. Καλείται  ο άνθρωπος σε πνευματικό αγώνα για να οικειωθεί την προσωπική-υποστατική αρχή, την οποία ενέσπειρε ο Θεός μέσα του κατά τη δημιουργία, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Νικόλαος Κόιος^[4]. Δια της ανιδιοτελούς αγάπης υπερβαίνει τον   ατομισμό και ζώντας σε αγαπητική κοινωνία με τους συνανθρώπους του αυτοπραγματώνεται διότι φανερώνει αυτό που έχει εντός του: την υποστατική αρχή. Ο άνθρωπος  παύει να είναι ένα εγωιστικό άτομο που ζει μόνο για τον εαυτό του αλλά γίνεται πρόσωπο-υπόσταση που ζει για τον πλησίον: «Η υποστατική ύπαρξις έρχεται εις αυτοεπίγνωσιν δια της εν αγάπη συναντήσεως μετά μιας ή πολλών υποστάσεων», αναφέρει ο άγιος Σωφρόνιος^[5].

Οι αμβλώσεις είναι έγκλημα φόνου εναντίον μιας αθώας και ανυπεράσπιστης ζωής, μια νομιμοποιημένη δολοφονία σε ένα κράτος δικαίου που κομπάζει και υπερηφανεύεται ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη ζωή^[6]. Η Ορθόδοξη Εκκλησία βλέπει με σεβασμό όλη την ιστορία του προσώπου από τη στιγμή της γονιμοποίησής του  μέχρι την πορεία του προς το «έσχατον» του κόσμου τούτου, την αιωνιότητα. Το έμβρυο δεν ανήκει απλά στο ανθρώπινο είδος -αυτό είναι άνθρωπος-, αλλά έχει συγκεκριμένα φυσικά ιδιώματα και χαρακτηριστικά που του δίνουν ταυτότητα, το διακρίνουν και το διαφοροποιούν από κάθε άλλο ανθρώπινο έμβρυο και αυτό για τον άνθρωπο είναι πρόσωπο. Ο κάθε άνθρωπος είναι ανεπανάληπτος, και η διαφοροποίησή του από τους άλλους αρχίζει από τη στιγμή της σύλληψής του, οπότε αποκτά ανθρώπινη φύση, οντότητα, ταυτότητα και δυνατότητα, ανεξάρτητα από τις αλλαγές που μπορεί να υποστεί στο μέλλον^[7].

Οι απειλές κατά της ανθρώπινης ζωής στην εποχή μας πολλαπλασιάστηκαν και εντάθηκαν. Αν δεν σεβόμαστε, περιθάλπουμε και προάγουμε την ανθρώπινη ζωή,  αυτό σημαίνει, ότι οδηγούμαστε  προς τον ολοκληρωτισμό και την ανελευθερία. Επειδή πολλές φορές γίνεται λόγος για σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από όλες σχεδόν τις ιδεολογίες που γέννησε η Νεωτερικότητα, πρέπει να επισημάνουμε ότι ο σεβασμός προς τον άνθρωπο φανερώνεται καταρχήν ως σεβασμός προς τη ζωή του. Ο σεβασμός αυτός εκδηλώνεται με θετικό και αρνητικό τρόπο. Εκδηλώνεται με ενέργειες που προστατεύουν και υπερασπίζονται τη ζωή, ή αποτρέπουν ενδεχόμενη απειλή ή καταστροφή της. Η  προσβολή ή καταστροφή της φανερώνει αλλοτρίωση ή διαστροφή και χαρακτηρίζουν τον  άνθρωπο της πτώσεως^[8].

Ο Θεός είναι η Ζωή και Αυτός ο οποίος δίνει τη ζωή στον κόσμο. Αυτός ο οποίος δίνει την ύπαρξη στα όντα. Άλλωστε το λυτρωτικό έργο του Χριστού κορυφώνεται στην πράξη μετάδοσης ζωής (Ιωάν.11,26). Ο θάνατος εμφανίστηκε ως παρασιτική δύναμη εξαιτίας της απομάκρυνσης του ανθρώπου από το Θεό που είναι η Ζωή. Η ζωή μας αποτελεί υπέρτατο δώρο του Θεού, η αρχή και το τέλος του οποίου βρίσκονται στα χέρια Του και μόνον (Ιωβ 12,10).  Ο «Θεὸς θάνατον οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ τέρπεται ἐπ᾿ ἀπωλείᾳ ζώντων» (Σοφ. Σολ. 1,13) και όποιος θανατώνει τον συνάνθρωπό του αντιστρατεύεται στο θέλημα του Θεού και καθυβρίζει το έργο της δημιουργίας του Θεού.

Αρχιμ. Θεόφιλος Λεμοντζής, Δρ. Θεολογίας

Παραπομπές:

^[1] Αρχιμ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου, Λόγος περί νήψεως, εκδ. Ίνδικτος, 2007, σελ. 4-5.

^[2]Περισσότερα για το ζήτημα των αμβλώσεων βλ. Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή, Η θεραπεία του κόσμου. Η Ορθόδοξη Θεολογία απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις, Θεσσαλονίκη 2004,σελ.132-144.

^[3] Γ. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική, Θεσσαλονίκη 1995, σελ. 439.

^[4]Νικόλαου  Κόιου, Ηθική θεώρηση των τεχνικών παρεμβάσεων στο ανθρώπινο γονιδίωμα,ο.π., σελ. 256.

^[5] Αρχιμ. Σωφρονίου Σαχάρωφ, Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί, ο.π., σελ. 300.

^[6] Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή, Η θεραπεία του κόσμου. Η Ορθόδοξη Θεολογία απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις, Θεσσαλονίκη 2004,σελ.132εξ.

^[7] Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικολάου, Ελεύθεροι από το γονιδίωμα. Προσεγγίσεις ορθόδοξης βιοηθικής, Αθήνα 2003, σελ. 181.

^[8] Γ. Μαντζαρίδη, ο.π., σελ. 433.

Πηγή: www.pemptousia.gr