“Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα” (video)
Related Posts

Η διαχείριση των συναισθημάτων μας
Μπροστά σε μικρότερες ή μεγαλύτερες κρίσεις στην ζωή μας διαπιστώνουμε την ικανότητά μας ή μη ως προς την διαχείριση των συναισθημάτων μας. Στους καιρούς μας τα συναισθήματα δεν έχουν πάντοτε έναν σαφή προσδιορισμό. Δεν είναι βέβαιο ότι μπορούμε να διαχωρίσουμε εντός μας την χαρά από την ευχαρίστηση, την λύπη από την απελπισία, τον θυμό από την απογοήτευση, τον έρωτα που αγκαλιάζει όλο τον άνθρωπο, από την σεξουαλική επιθυμία που, συχνά, μάς περιορίζει στο σαρκικό μας μέρος.
Παράλληλα, δεν συνειδητοποιούμε την «συγκινησιακή πειρατεία» (όρος του Goleman), που μας κάνει να χάνουμε τον έλεγχο του εαυτού μας, να γινόμαστε αιχμάλωτοι των παθών μας, έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να πορευόμαστε αυτοκαταστροφικά. Διότι την στιγμή που έχουμε νικηθεί από τα συναισθήματά μας, ο νους μας δεν λειτουργεί, δεν βλέπουμε τις συνέπειες των πράξεών μας, κάνουμε πράγματα που γρήγορα θα μετανιώσουμε, κάποτε όμως έχουμε πληγώσει τους άλλους και, κατ’ επέκτασιν, και τον εαυτό μας σε βαθμό που δύσκολα διορθώνεται. Από την άλλη, υπάρχουν χαρακτήρες οι οποίοι λειτουργούν στα όρια του ανέραστου, του ψυχρού, του αδιάφορου, του ασυγκίνητου και οι οποίοι δεν μπορούν να έχουν καμία ενσυναίσθηση. Πώς να μπεις στην θέση του άλλου, όταν δεν λειτουργεί η δική σου συναισθηματική νοημοσύνη;
Οι άνθρωποι πλαστήκαμε να έχουμε συναισθήματα. Είναι χαρακτηριστική η πλατωνική αναφορά στον ηνίοχο, τον «ηγεμόνα νου» δηλαδή, ο οποίος καλείται να ελέγξει τόσο το συναίσθημα όσο και τις επιθυμίες που γίνονται πάθη, να γεννήσει δηλαδή «μέτρον άριστον» στην ύπαρξή μας, σ’ αυτό που είναι η ψυχή μας. Επομένως, ο άνθρωπος μπορεί να εκπαιδευτεί, ώστε να λειτουργεί ισορροπημένα.
Χρειάζεται όμως να υπάρχουν δύο παράγοντες σπουδαίοι: ο πρώτος είναι το αξιακό περιβάλλον, το οποίο να βοηθήσει τον άνθρωπο να διαχωρίσει τι είναι σωστό και τι όχι, σε συνάρτηση με την συνείδηση, την «φωνή του Θεού» εντός μας. Δεν είναι μόνο θέμα ηθικής ο διαχωρισμός του σωστού και του λανθασμένου.
Είναι και θέμα διαχείρισης των συναισθημάτων μας. Κανένα συναίσθημα αφ’ εαυτού του δεν είναι κακό. Η διαχείρισή τους όμως από τον άνθρωπο τα καθιστά γόνιμα ή καταστροφικά. Ο δεύτερος παράγοντας έχει να κάνει με τον τρόπο που ο άνθρωπος βλέπει τον εαυτό του στα πλαίσια της κοινότητας. Αν τον νοιάζει η κοινότητα, αν θέλει να διακριθεί σ’ αυτήν σύμφωνα με τους όρους της, αν θέλει να χαράξουν νέους όρους, δηλαδή να λειτουργήσει ηγετικά, αν δεν τον ενδιαφέρει καθόλου η κοινότητα αλλά μόνο ο εαυτός του, αν τον ενδιαφέρει να εκδικηθεί την κοινότητα διότι δεν είναι όπως την θέλει. Όλα αυτά οδηγούν είτε στην καλή διαχείριση των συναισθημάτων, που κάνουν τον άνθρωπο να αντέχει, ή στην αρνητική τους, που τον οδηγούν στην κατάποση από αυτά και σε μια δύσκολα προβλέψιμη πορεία.
Η πίστη στον Θεό είναι από μόνη της αξιακό περιβάλλον, όπως επίσης και εμπεριέχει την κοινοτική-εκκλησιαστική διάσταση. Προϋποθέτει όμως την συμμετοχή του ανθρώπου, σε μία εποχή στην οποία η νέα ηθική απολυτοποιεί τις επιθυμίες, το δικαίωμα, την απαίτηση ο κόσμος να είναι όπως το «εγώ» ζητά, χωρίς αυτό να υφίσταται καμία συνέπεια αν η ηθική του δεν είναι σύμφωνη με το καθορισμένο. Έτσι, κάθε συναίσθημα έχει δικαιολογία, ενώ η αδυναμία διαχείρισής του επιτρέπεται μόνο όταν δεν θίγει την politically correct νοοτροπία. Πώς όμως να γίνουμε καλύτεροι, πώς να αντέξουμε τις δοκιμασίες, πώς να ελπίσουμε; Χρειάζεται αναπροσανατολισμός.
Πρωτοπρεσβύτερος Θεμιστοκλής Μουρτζανός,
Δρ. Θεολογίας
Πηγή: themistoklismourtzanos.blogspot.com

Η χριστιανική ειρήνη
Η ειρήνη αποτελεί ουσιώδες γνώρισμα της χριστιανικής ζωής. Παράλληλα προς τον σύνδεσμο της αγάπης υπάρχει και ο σύνδεσμος της ειρήνης, τον οποίο οφείλει να διατηρεί ο πιστός ως μέλος της Εκκλησίας και πολίτης της βασιλείας του Θεού (Ρωμ. 14:17, Εφ. 4:3). Άλλωστε η λέξη αυτή και ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα «είρω», που σημαίνει συνδέω. Και η αναζήτηση της ειρήνης είναι αναζήτηση του Χριστού, που ειρηνοποίησε με το αίμα του τα πάντα (Κολ. 1:20).
Παραταύτα κάθε ειρήνη δεν είναι επαινετή. Υπάρχει βλαβερότατη ομόνοια, όπως και άριστη ρήξη. Καλή ειρήνη είναι εκείνη που γίνεται με καλό σκοπό και συνάπτει τους ανθρώπους με τον Θεό. Ειρήνη έχουν μεταξύ τους και οι ληστές, αλλά για την καταστροφή των ανθρώπων. Η ειρήνη αυτή δεν είναι αρετή. Η πραγματική ειρήνη ενώνει τους ανθρώπους μεταξύ τους και με τον Θεό.
Η ειρήνη αυτή δεν είναι παθητική ή ουδέτερη αλλά ενεργητική και δυναμική κατάσταση. Επιπλέον δεν εμφανίζεται αυτόνομα, αλλά συνυπάρχει με την δικαιοσύνη. Όπου δεν υπάρχει ειρήνη αλλά ταραχή, δεν υπάρχει και ειρήνη με τον Θεό. Εδώ προβάλλει και η ιδιαιτερότητα της χριστιανικής ειρήνης.
Η ειρήνη του Χριστού αναφέρεται σε όλες τις διαστάσεις της ζωής. Στο πρόσωπο του Χριστού, που είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, βρίσκει ο άνθρωπος την ειρήνη με τον εαυτό του και με τον Θεό. Και όταν βρίσκει την ειρήνη αυτήν, τότε ειρηνεύει με ολόκληρη την δημιουργία: «Ειρήνευσον εν σεαυτώ, και ειρηνεύσει σοι ο ουρανός και η γη» (Ισαάκ Σύρου, Λόγος 30, εκδ. Ι. Σπετσιέρη, σ. 127). Στην βάση αυτήν οικοδομείται και η ειρήνευση μεταξύ των ανθρώπων. Η παρουσία κάποιου ειρηνικού ανθρώπου γίνεται εστία ειρηνεύσεως πολλών.
Εκείνο που ταλαιπωρεί την ανθρώπινη ζωή και δημιουργεί ανησυχία και ταραχή είναι σε τελική ανάλυση ο θάνατος. Η πραγματική ειρήνη είναι δυνατή μόνο με την κατάργηση του θανάτου. Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατή μόνο στην βάση μιας νέας οντολογίας· αυτής που παρουσιάζει ο Χριστός.
Η ειρήνη του Χριστού δεν είναι στην ουσία της ηθική αλλά πνευματική κατάσταση. Δεν είναι κάποια συμβατική ειρήνευση αλλά καρπός οντολογικής ενοποιήσεως, που προσφέρεται από τον Θεό και βιώνεται από τον άνθρωπο. Κι επειδή η απουσία της ειρήνης οφείλεται στην παρεμβολή της αμαρτίας, η αποκατάστασή της πραγματοποιείται με την καταπολέμηση της αμαρτίας και την καλλιέργεια της πνευματικής ζωής. Καμία πραγματική ειρήνη δεν μπορεί να εδραιωθεί χωρίς την συμφιλίωση του ανθρώπου με τον Θεό.
Από το βιβλίο: Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική. Δεύτερος τόμος. Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2015, σελ. 228.