Η Παναγία η Βηματάρισσα ή αλλιώς Κτητόρισσα θεωρείται ως μία από τις πλέον θαυματουργές εικόνες της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, αλλά και γενικότερα του Αγίου Όρους.
Μάλιστα, η ιστορία της συγκεκριμένης εικόνας ξεκινάει από το 10ο αιώνα και είναι ιδιαίτερα συγκινητική, αλλά και βαθιά θρησκευτική. Στη συγκεκριμένη εικόνα αποδίδονται πάρα πολλά θαύματα στο πέρασμα των αιώνων και κατέχει εξέχουσα θέση στις καρδιές τω μοναχών.
Πρόκειται, άλλωστε για την «εφέστιο» εικόνα της Μονής Βατοπαιδίου, που είναι τοποθετημένη στο σύνθρονο του Ιερού Βήματος του καθολικού της Μονής.
Σύμφωνα, με την παράδοση, ο Αρκάδιος, γιός του Μεγάλου Θεοδοσίου του αυτοκράτορα, ευρισκόμενος σε ναυάγιο, μεταφέρθηκε στη στεριά κάτω από μία βάτο, με θαυματουργική επέμβαση της Θεοτόκου, στην περιοχή όπου αργότερα θα κτιζόταν η Μονή Βατοπαιδίου και εκεί βρήκε αυτήν την εικόνα της Παναγίας.
Το θαύμα της Παναγίας
Συγκεκριμένα, με την εικόνα αυτή σχετίζεται ένα θαύμα που σημειώθηκε το 10ο αιώνα. Όταν Άραβες πειρατές έβαλανν στο στόχαστρο τους τη Μονή Βατοπαιδίου, ο ιεροδιάκονος Σάββας πρόλαβε και έριξε την εικόνα της Παναγίας στο πηγάδι του Ιερού Βήματος μαζί με τον σταυρό του Μεγάλου Κωνσταντίνου και μία λαμπάδα αναμμένη που πάντοτε έκαιγε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας.
Δεν πρόλαβε όμως ο ίδιος να διασωθεί, γιατί οι πειρατές τον συνέλαβαν και τον πούλησαν αιχμάλωτο στην Κρήτη. Όταν μετά από εβδομήντα χρόνια ελευθερώθηκε η Κρήτη από τους πειρατές, επί Νικηφόρου Φωκά του αυτοκράτορα, ελευθερώθηκε και ο όσιος Σάββας και επέστρεψε υπέργηρος στην Μονή.
Φτάνοντας εκεί υπέδειξε στον τότε ηγούμενο της Μονής Νικόλαο να ανοίξουν το πηγάδι, όπου πράγματι βρήκαν την εικόνα και το σταυρό όρθια πάνω στο νερό και την λαμπάδα ακόμη αναμμένη, όπως την είχε ανάψει πριν από εβδομήντα χρόνια.
Συνέβη δηλαδή διπλό θαύμα, καθώς τα ιερά αντικείμενα που είχαν πέσει μέσα στο νερό δεν καταστράφηκαν, από θαύμα και πρόνοια της Παναγίας, αλλά και η λαμπάδα έκαιγε εβδομήντα χρόνια χωρίς να εξαντλείται.
Από τότε σε ανάμνηση αυτού του μεγάλου θαύματος, ψάλλεται Παρακλητικός Κανόνας προς την Υπεραγία Θεοτόκο κάθε Δευτέρα απόγευμα, και κάθε Τρίτη τελείται στο καθολικό Θεία Λειτουργία, ενώ σε όλες τις λιτανείες της Μονής πρωτοστατεί αυτή η εικόνα της Παναγίας.
Εορτάζεται ιδιαίτερα την Τρίτη της Διακαινησίμου, όπου και γίνεται μεγάλη λιτανεία γύρω από την Μονή προς τιμή της εικόνας.
Πηγή: Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου