Ψυχοσάββατο: Τι περιμένουν οι ψυχές

Το νησί των Κυθήρων σεμνύνεται για την προστάτιδά του «Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα». Η χαριτόβρυτη εικόνα της, μεγαλοπρεπής και επιβλητική, ανακαλύφθηκε, καθώς λέει η παράδοση, στην τοποθεσία «Μυρτίδια», περιοχή τότε έρημη και κατάφυτη από μυρσίνες.

Κάποιος ευλαβέστατος βοσκός, την ώρα που προσευχόταν, άκουσε μέσα σ’ εκείνη την ερημιά μια φωνή να του λέει:

– Αν ψάξεις εδώ τριγύρω, θα βρεις την εικόνα μου. Βρίσκομαι εδώ από πολύ καιρό, για να βοηθήσω τούτο τον τόπο.

Πραγματικά, σε λίγη ώρα ο βοσκός ανακαλύπτει την πάνσεπτη εικόνα της Παναγίας μέσα σε κλαδιά μυρσίνης. Συγκινημένος την ασπάζεται και τη μεταφέρει στην καλύβα του.

Το πρωί, πράγμα παράδοξο, η εικόνα είχε εξαφανιστεί. Την ξαναβρίσκει όμως στο σημείο που για πρώτη φορά την είχε ανακαλύψει.

Εκεί ακριβώς χτίζει ναό, ενθρονίζει μέσα σ’ αυτόν την ιερή εικόνα και την επονομάζει «Μυρτιδιώτισσα», επειδή βρέθηκε στην περιοχή «Μυρτίδια» και μέσα στις μυρσίνες.

Στη θαυματουργή εικόνα της Μυρτιδιώτισσας εικονίζεται η Θεοτόκος σαν Βρεφοκρατούσα. Το πρόσωπό της, καθώς και του Κυρίου, είναι τελείως μελανό και πλαισιωμένο από καθαρό χρυσάφι και πολύτιμους λίθους.

Συνήθως δεν διακρίνεται σ’ αυτά κανένα απολύτως χαρακτηριστικό. Συμβαίνει όμως σε αραιά διαστήματα το εξής παράδοξο: Το πρόσωπο της Παρθένου αλλάζει ξαφνικά χρώμα και γίνεται ρόδινο. Στα χείλη διαγράφεται ένα ανέκφραστο γλυκό μειδίαμα, ενώ τα μάτια της κοιτάζουν τον πιστό με ιλαρότητα.

Αυτό διαρκεί για λίγα δευτερόλεπτα, οπότε η σεπτή μορφή της επανέρχεται στη συνηθισμένη κατάσταση.

Η ανομβρία

Η μάστιγα της ανομβρίας είχε πλήξει πολλές φορές το νησί, με αποτέλεσμα την ξηρασία. Οι κάτοικοι κατέφευγαν τότε στην θαυματουργή Μυρτιδιώτισσα, λιτάνευαν με θερμές δεήσεις και δάκρυα την αγία της εικόνα, κι εκείνη πάντοτε τους έστελνε βροχή.

Κάποτε, ενώ ο κόσμος ετοιμαζόταν για μια τέτοια λιτανεία, έτυχε να παρευρίσκεται ένας πλούσιος τούρκος από την Κρήτη.

– Γιατί αυτή η ασυνήθιστη κίνηση γύρω από την εκκλησία; ρώτησε απορημένος.

– Θα γίνει λιτανεία, τον πληροφόρησαν. Έχει να βρέξει στο νησί εδώ και πολλούς μήνες. Θα περιφέρουμε λοιπόν την εικόνα της Παναγίας, για να σταματήσει η θεία οργή και να λυθεί η ανομβρία.

– Είστε ανόητοι, είπε ο τούρκος κοιτάζοντας τον ουρανό. Δεν υπάρχει ούτε ένα σύννεφο. Αν όμως βρέξει μετά τη λιτανεία, θ’ αφιερώσω στην εικόνα της Μυρτιδιώτισσας αυτό το αδαμαντοκόλλητο.

Έβαλε στοίχημα το χρυσό αυτό κόσμημα, γιατί ποτέ δεν φανταζόταν ότι μπορούσε να βρέξει. Σε λίγο κλήρος και λαός λιτάνευαν τη θαυματουργή εικόνα. Γονάτισαν μάλιστα και ανέπεμψαν με κατάνυξη στη Θεομήτορα τις ευχές για τη λύση της ανομβρίας.

Την ώρα της λιτανείας άρχισαν να εμφανίζονται στον ουρανό σύννεφα, που διαρκώς πλήθαιναν. Όταν η πομπή επέστρεψε στον ναό, άρχισε ραγδαία βροχή, που γέμισε χαρά και ευφροσύνη τους κατοίκους.

Ο τούρκος έμεινε άναυδος. Ομολόγησε όμως την ήττα του και τήρησε την υπόσχεσή του. Μέχρι σήμερα το χρυσό αυτό αδαμαντοκόλλητο, σε σχήμα ημισελήνου, στολίζει το στέμμα της Μυρτιδιώτισσας και θυμίζει το υπερφυσικό εκείνο θαύμα.

Από το βιβλίο: ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2014, σελ. 40, 52.

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες γωνιές στην Ιερά Μονή Βωσάκου στο Μυλοπόταμο είναι το μουσείο εκκλησιαστικού και λαογραφικού περιεχομένου που λειτουργεί στους κόλπους της τα τελευταία χρόνια.

Αφότου το μοναστήρι αναγεννήθηκε από τις στάχτες του ο δραστήριος ηγούμενος του, π. Τιμόθεος Παναγιωτάκης, έδωσε το βάρος στη λειτουργία του μουσείου στο οποίο βρήκαν θέση κειμήλια που είτε υπήρχαν στους χώρους της μονής είτε ανακτήθηκαν από ιδιώτες, οι οποίοι τα φύλαγαν επί δεκαετίες στα σπίτια τους, χωρίς να λείπουν και οι κλοπές τους.

Έτσι, σήμερα, μέσα στο μουσείο των τριών αιθουσών ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην ίδια την ιστορία του μοναστηριού, που υπήρξε πλούσια και ταραχώδης, αφού ούτε εκείνο έμεινε αλώβητο κατά την έλευση κατακτητών στο νησί.

Στην αίθουσα, όπου κάποτε λειτουργούσε ο φούρνος της μονής, έχουν τοποθετηθεί κάθε λογής αντικείμενα λαογραφικού ενδιαφέροντος.

Παλιά μαγειρικά, οικιακά σκεύη και εργαλεία έρχονται να μας θυμίσουν εποχές δύσκολες, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς εξελιγμένη τεχνολογία με τον ανθρώπινο μόχθο και τη χειρονακτική εργασία να αποτελούν μονόδρομο για την επιβίωση.

Σε μια δεύτερη αίθουσα βλέπουμε θαυμάσιες φορητές εικόνες και τάματα.

Στην τρίτη αίθουσα φυλάσσονται και εκτίθενται ιερά άμφια, αντιμήνσια, εκκλησιαστικά σκεύη  και μια μικρή συλλογή όπλων, καθώς μην ξεχνάμε η μονή Βωσάκου είχε ρόλο και στην αντίσταση ενάντια στους κατακτητές της Κρήτης, κυρίως τους Οθωμανούς και τους Γερμανούς.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εκθέματα που έχουν τοποθετηθεί στο χώρο που συνδέει τις τρεις αίθουσες. Μεταξύ αυτών ένας χρυσοκέντητος επιτάφιος, ίσως ο μοναδικός που γνωρίζουμε που η δωρήτρια κέντησε γύρω του μια κατάρα, για όποιον τολμούσε να τον απομακρύνει από το μοναστήρι.

Επίσης στα σημαντικότερα εκθέματα το Πατριαρχικό και Συνοδικό Σιγίλιο, του 1875, και ένα Φερμάνι του Σουλτάνου Αμπντουλαζίζ, του 1864.

Να σημειώσουμε πως ο χώρος του μουσείου διαρκώς αναβαθμίζεται και η προσπάθεια για την όσο γίνεται καλύτερη παρουσίαση των εκθεμάτων του είναι σε εξέλιξη.

Πηγή