Καλούμαστε και φέτος να εορτάσουμε το μεγάλο και ανεπανάληπτο μυστήριο της σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού. Με την ενανθρώπιση του Χριστού η εκκλησία μας υπενθυμίζει τη μεγάλη θεολογική αλήθεια, ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει κατά χάριν θεός. Ασφαλώς τα Χριστούγεννα έχουν νόημα βαθύτατα πνευματικό, άγιο και σωτήριο. Γιατί μ’ αυτά δεν εορτάζουμε ένα οποιοδήποτε γεγονός, αλλά την ίδια την εμφάνιση, με σάρκα και οστά, του Θεού στη γη κι ανάμεσά μας. Μας τίμησε ιδιαίτερα με την επίσκεψή Του αυτή, υπέροχα, ανυπέρβλητα, μοναδικά, καθώς ένωσε την δική μας ανθρώπινη φύση με τη δική Του τη Θεϊκή. Έτσι έχουμε την εμφάνιση του Θεανθρώπου στην ιστορία. Την ένωση του κτιστού πλάσματος, με τον ίδιο τον Άκτιστο Πλάστη και Θεό. Σκοπός δε αυτής της Θείας παρέμβασης, είναι η Θέωση του ανθρώπου.Οπότε με τα Χριστούγεννα δεν κάνουμε τίποτ’ άλλο τελικά, απ’ το να ζούμε την αναδημιουργία μας, την ανάπλασή μας απ’ το κατάντημα στο οποίο μας οδήγησε η αμαρτία, ώστε να επανέλθουμε πάλι στην προτέρα μας κατάσταση. Ένα σημαντικό στοιχείο προετοιμασίας για την εσωτερική μας καθαρότητα είναι η ελεημοσύνη. Τα Χριστούγεννα μας υπενθυμίζουν τη φιλανθρωπία του Θεού για τον άνθρωπο. Ο Φιλάνθρωπος και Ελεήμων Θεός μας καλεί με την ενανθρώπισή Του να γίνουμε και εμείς φιλάνθρωποι και ελεήμονες.
Στο βιβλίο των «Παροιμιῶν» γράφει ο σοφός Σολομών: «Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν» (Παρ. ιθ´ 17). Δηλαδή, αυτός που ελεεί τον πτωχό αδελφό του, στην ουσία δανείζει στον Θεό. Ό,τι προσφέρει στον πτωχό, ο Θεός θεωρεί ότι το προσφέρει σ᾽ Εκείνον. Έτσι ακόμη και η πιο μικρή καλή μας πράξη λαμβάνει άπειρη αξία, αφού τελικά απευθύνεται στον άπειρο Θεό. Κι η αμοιβή που την ακολουθεί είναι ό,τι ανώτερο μπορεί να ποθήσει ο άνθρωπος: ἡ Βασιλεία των ουρανών! Ο απόστολος Παύλος υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι υπηρετώντας τους αδελφούς μας υπηρετούμε τον ίδιο τον Κύριο, μας προτρέπει: «Πᾶν ὅ,τι ἐὰν ποιῆτε, ἐκ ψυχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις» (Κολασ. γ´ 23). Δηλαδή καθετὶ που κάνετε, να το εργάζεσθε πρόθυμα και με την καρδιά σας, σαν να το εργάζεσθε στον Κύριο και όχι σε ανθρώπους. Όταν δίνομε τον εαυτό μας και προσφέρουμε από τα υπάρχοντά μας στον πλησίον, ανταποδίδουμε στον Κύριο αυτά που τόσο πλουσιοπάροχα μας δώρισε Εκείνος. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χαρακτηρίζει την πάσης φύσεως ελεημοσύνη ως βασίλισσα των αρετών. Έχει μεγάλα φτερά η ελεημοσύνη, διότι είναι αυτή που διασχίζει όχι μόνον τους ουρανούς, αλλά προσπερνά και όλους τους χορούς των αγγέλων και αρχαγγέλων και ίσταται μετά παρρησίας μπροστά στο Θρόνο του Θεού. Ώστε λοιπόν όσες άλλες αμαρτίες έχεις, η ελεημοσύνη σου τις ισοφαρίζει όλες, διότι κάνει την καρδιά σου μαλακή και σπλαχνική και αυτή σε οδηγεί στη μετάνοια, στην εξομολόγηση, και δι’ αυτής, στη Θεία Κοινωνία. Η ελεημοσύνη κατά τον ίδιο μεγάλο Άγιο είναι η καρδιά της κάθε αρετής. Είναι η μητέρα, είναι η μάνα της αγάπης. «Η ελεημοσύνη είναι πρωτίστως αρετή της καρδίας και δευτερευόντως των χειρών». Διότι ελεημοσύνη είναι και ένα ποτήρι κρύο νερό που θα προσφέρουμε στο όνομα του Χριστού. Ελεημοσύνη είναι και μία ευχή που θα κάνουμε στον Χριστό για κάποιον αδελφό μας. Ελεημοσύνη είναι και η λύπη που θα δοκιμάσουμε για μία δοκιμασία ή αρρώστια του αδελφού μας. Ελεημοσύνη είναι να έχεις καρδιά. Διότι κατά τον λόγο ενός μεγάλου Αγίου, του αββά Παμβώ, εάν έχεις καρδιά μπορείς να σωθείς. Ο Ιερός Χρυσόστομος αναφέρει ότι η νηστεία είναι σωστή, όταν συνοδεύεται από την ελεημοσύνη και από έργα αγάπης γενικότερα. Ο ελεήμων άνθρωπος προσφέρει ανθρώπινη αγάπη στον αδελφό του και δέχεται από τον ελεήμονα Χριστό το θείο έλεος. Προσφέρει στον αδελφό του αγαθά φθαρτά και πρόσκαιρα και δέχεται αγαθά θεία και αιώνια. Όσο περισσότερο ανοίξουμε την καρδιά μας και δώσουμε την αγάπη μας στους αδελφούς μας, δηλαδή στους αδελφούς του Χριστού, τόσο περισσότερο θα δεχθούμε μέσα μας την δική Του αγάπη. Αν μετατρέψουμε την καρδιά μας σε μία πηγή από όπου αναβλύζει η αγάπη προς τους αδελφούς, τότε θα τρέξει και προς εμάς το θείο έλεος από την πηγή του ελέους, τον Χριστό. Ο Θεός, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, ζητά από εμάς να λάβει αφορμή, για να μας προσφέρει όλα τα αγαθά Του. Όταν επομένως κανείς ξοδεύει για ελεημοσύνη, τότε πλουτίζει, τότε είναι μακάριος και τρισμακάριος. Όταν η καρδιά μας εκχυλίζει το έλεος, τότε έχουμε στην κατοχή μας όλα τα πλούτη του Θεού τα ουράνια. Όμως ο Θεός δεν θέλει απλώς και μόνο να ελεούμε τους αδελφούς μας. Θέλει να πράττουμε την ελεημοσύνη χαρούμενα, με ανοιχτή καρδιά. Εκείνος που ενεργεί την ελεημοσύνη με τον τρόπο που θέλει ο Θεός, χαίρεται πάντα και ευχαριστεί τον Κύριο για ό,τι μπόρεσε να κάμει. Στο πρόσωπο του αδελφού του που βοηθά, βλέπει τον Κύριο και το γεγονός αυτό δίνει φτερά στην ψυχή του και φθάνει ψηλά στους ουρανούς. Ας αγαπήσουμε την ελεημοσύνη. Πραγματικά κανένα αγαθό δεν μπορεί να εξισωθεί με αυτήν. Αυτή μας καθαρίζει από τις αμαρτίες και μας χορηγεί το θείο έλεος, δηλαδή την σωτηρία. Όπως λέγει ο υμνητής της Άγιος Ιωάννης, στην μέλλουσα Κρίση «ενώ εσύ σωπαίνεις, αυτή θα σε υπερασπίζεται. Ή, καλύτερα, ενώ εσύ σωπαίνεις, αμέτρητα στόματα ευχαριστούν για σένα. Λοιπόν τρέξε και αγόρασε την σωτηρία δια της ελεημοσύνης».
