Ιερά Αγρυπνία 10.04.2020

Με την Χάρη του Θεού από την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ ξεκινά η ωραία πνευματική περίοδος της ΑΓΙΑΣ και ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ, η πορεία του Χριστιανού προς το ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ και την ΑΝΑΣΤΑΣΗ του Χριστού μας!

Με φιλότιμο ας αγωνιστούμε για το καλό της ψυχής μας και με τους τρόπους που καθιέρωσε η Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας: νηστεία, προσευχή, ελεημοσύνη, συγχωρητικότητα, μετάνοια, εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία.

1. ΝΗΣΤΕΙΑ

Η νηστεία είναι εντολή Θεού και κατά τους ιατρούς, ΥΓΕΙΑ. Εκτός όμως από την νηστεία των τροφών που είναι υποχρεωτική για όσους είναι υγιής, αλλά και αμαρτία για όσους είναι ασθενείς, ο θαυμαστός Ιεράρχης της Καισαρείας, Άγιος Βασίλειος ο Μέγας, μας δίνει και μία άλλη ερμηνεία στην νηστεία. Συγκεφαλαιώσει το νόημα της νηστείας σε έναν περίφημο λόγο του, ο οποίος έγινε τροπάριο, και που ακούγετε στην Ακολουθία της Καθαράς Δευτέρας που μας λέει: «Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, ευάρεστον τω Κυρίω. Αληθής νηστεία, η των κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας, η τούτων ένδεια, νηστεία εστίν, αληθής και ευπρόσδεκτος».

Και η νηστεία της τρέχουσας περιόδου είναι αυστηρότατη! Είναι αλάδωτη για όλες τις ημέρες, εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής. Ας αναλογιστούμε το τυπικό αυτό της Εκκλησίας και ας πράξουμε ό,τι περισσότερο δυνάμεθα σύμφωνα με τις προσωπικές δυνατότητες και την ευλογία του Πνευματικού Πατέρα-Εξομολόγου μας.

2. ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ας αυξήσουμε τον κανόνα της προσωπικής προσευχής και της συμμετοχής μας στις Ακολουθίες των ημερών αυτών: Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία (του Μεγάλου Βασιλείου), Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, Μέγα Απόδειπνο, Χαιρετισμοί της Παναγίας.

3. ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ

Από την οικονομία των αγορών της τροφής, ας βοηθήσουμε τον πάσχοντα άνθρωπο. Και να μην είναι μόνο υλική, αλλά και πνευματική (ελεημοσύνη): με την ξεχωριστή προσευχή μας για κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη, αλλά και για την πονεμένη Χώρα μας!

4. ΣΥΓΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Προχωρούμε στην ζωή μας ζητώντας ο Θεός να μας συγχωρέσει τα ΕΘΝΙΚΑ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ αμαρτήματα μας, αλλά και εμείς να συγχωρέσουμε από καρδία κάθε άνθρωπο που μπορεί να μας προξένησε κάποιο κακό. Εάν δεν συγχωρέσουμε, πως ο Θεός θα μας συγχωρέσει!

5. ΜΕΤΑΝΟΙΑ

Μετάνοια σημαίνει επιστροφή στο Θεό. Αλλαγή τρόπου ζωής. Αλλαγή ΝΟΥ. Προσπάθεια ειλικρινής αποφυγής της αμαρτίας. Συμμετοχή στο ΙΕΡΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ της Εκκλησίας όπου ξανα-γινόμαστε φίλοι του Θεού.

6. ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Με ειλικρίνεια, σοβαρότητα, δάκρυα, εξομολογούμαστε τα πάντα. Εγκαίρως. Όχι την τελευταία εβδομάδα. Με προετοιμασία. Χωρίς ντροπή και χωρίς να ρίχνουμε ευθύνες στους άλλους. Οι αμαρτίες μας είναι μόνο δικές μας. Τις διαπράξαμε γιατί το θέλαμε. Δεν μας εξανάγκασε κανείς! Ας τις διώξουμε, για να ξελαφρώσουμε. Για να βιώσουμε τον δικό μας ΠΑΣΧΑ! Το δικό μας πέρασμα από την αμαρτία στην αγιότητα.

7. ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΜΕΤΑΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ… ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥ. ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΖΩΗΝ ΑΙΩΝΙΟΝ! ΣΩΣΟΝ, Ο ΘΕΟΣ, ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΣΟΥ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΣΟΝ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΝ ΣΟΥ…

Ω τότε τι ευλογία… Ο πιστός γίνεται ΧΡΙΣΤΟΣ! Παιδί του Θεού. Κληρονομιά του Θεού! Μετέχει στην χαρά των αγγέλων! Νιώθει την παρουσία του Χριστού μέσα του! Την όντως ΖΩΗ και ΧΑΡΑ! Την δική του ανάσταση από την φθορά που προκαλεί η αμαρτία. Την δική του ανάβαση προς τον ουρανό, προς την Βασιλεία του Θεού!

Και όσο περισσότερο εκμεταλλευτούμε πνευματικά αυτές τις ημέρες της Αγίας Τεσσαρακοστής, τόσο περισσότερο επιφορτίζουμε τις «πνευματικές μπαταρίες» μας για όλη την χρονιά.

Με αυτές τις ταπεινές σκέψεις, σας εύχομαι ολόψυχα ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ! Δύναμη και Χάρη στον πνευματικό αγώνα.

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ. ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

π. Θεοχάρης Καλπάκογλου

Η πίστη εκφράζεται με έργα. Χωρίς αυτά είναι νεκρή (βλ. Ιακ. 2:26). Τέτοια πίστη έχουν και τα δαιμόνια (Ιακ. 2:19). Κι ενώ τα έργα εκφράζουν την πίστη, η πίστη βεβαιώνει τα έργα. «Μερικοί», λέει ο όσιος Μάρκος ο Ερημίτης, «χωρίς να τηρούν τις εντολές, νομίζουν ότι πιστεύουν σωστά.

Άλλοι πάλι, τηρώντας τις εντολές, περιμένουν την βασιλεία του Θεού ως οφειλόμενο μισθό. Και οι δύο όμως αστοχούν ως προς την βασιλεία του Θεού» (Περί των οιομένων εξ έργων δικαιούσθαι 17).

Η σωτηρία ή η καταστροφή του ανθρώπου εξαρτάται σε τελική ανάλυση από την πίστη ή την απιστία του στον Χριστό. Τα καλά έργα δεν αποτελούν μέσα για την εξαγορά της σωτηρίας, αλλά φυσική έκφραση της πίστεως. Δεν μπορεί κάποιος να πιστεύει στον Θεό και να μισεί τον πλησίον του.

Όποιος μισεί δεν μπορεί να έχει κοινωνία με τον Θεό που αγαπάει όλα τα δημιουργήματά του. Το μέτρο της αγάπης προς τον πλησίον φανερώνει και το μέτρο της πίστεως.

Άλλωστε τα έργα του ανθρώπου καθεαυτά δεν είναι τόσο βαρυσήμαντα, ώστε να συνεπάγονται την αιώνια σωτηρία ή την αιώνια καταδίκη του.

Όταν λέει η Γραφή ότι ο Θεός θα ανταμείψει τον καθένα σύμφωνα με τα έργα του, δεν εννοεί έργα αντάξια για την γέεννα ή την βασιλεία του Θεού, αλλά έργα απιστίας ή πίστεως. Τα έργα αξιολογούνται ανάλογα με την προαίρεση και τον σκοπό που γίνονται. Άλλωστε ο Θεός δεν ζητάει από τον άνθρωπο μόνο έργα αλλά και καλή προαίρεση.

Ο Θεός δεν καταπιέζει τον άνθρωπο ούτε τον εξαναγκάζει να τηρήσει το θέλημά του. Δεν είναι αρετή κάτι που γίνεται με την βία. Η αρετή δεν είναι καρπός ανάγκης αλλά προαιρέσεως. Και η προαίρεση πηγάζει από το αυτεξούσιο του ανθρώπου. Η αυτεξούσια επιλογή της αρετής μαρτυρεί την φιλοτιμία του ανθρώπου και τον ξεχωρίζει από την άλογη φύση. Η εθελοντική προσφορά του πιστού να βοηθήσει τον πλησίον ή την κοινωνία, ο λεγόμενος εθελοντισμός, ασκείται στην Εκκλησία ανέκαθεν ως διακονία.

Η πίστη στον Θεό εκδηλώνεται πρωτίστως ως εμπιστοσύνη απέναντί του. Αυτή στηρίζεται στην αναγνώριση του Θεού ως δημιουργού και προνοητή του κόσμου. Πώς ο Θεός που προνοεί και φροντίζει για καθετί μέσα στον κόσμο μπορεί να αδιαφορήσει για τον άνθρωπο, που είναι το τελειότερο δημιούργημά του;

Χαρακτηριστικές εδώ είναι οι επισημάνσεις του Κυρίου: «Καταμάθετε τα κρίνα του αγρού πώς αυξάνει· ου κοπιά ουδέ νήθει· λέγω δε υμίν ότι ουδέ Σολομών εν πάση τη δόξη αυτού περιεβάλετο ως εν τούτων. Ει δε τον χόρτον του αγρού, σήμερον όντα και αύριον εις κλίβανον βαλλόμενον, ο Θεός ούτως αμφιέννυσιν, ου πολλώ μάλλον υμάς, ολιγόπιστοι;» (Ματθ. 6:28-30). «Ουχί δύο στρουθία ασσαρίου πωλείται; Και εν εξ αυτών ου πεσείται επί την γην άνευ του Πατρός υμών. Υμών δε και αι τρίχες της κεφαλής πάσαι ηριθμημέναι εισί. Μη ουν φοβηθήτε· πολλών στρουθίων διαφέρετε υμείς» (Ματθ. 10:29-31).

Με την εμπιστοσύνη του στον Θεό ο Χριστιανός μπορεί να αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες θλίψεις και τις σκληρότερες δοκιμασίες, τις σφοδρότερες συγχύσεις και τις σοβαρότερες αντιξοότητες της ζωής προσβλέποντας στις αψευδείς επαγγελίες του. Γνωρίζοντας την θεία αγάπη και συναισθανόμενος την αδυναμία του να διακρίνει το πραγματικό του συμφέρον, εμπιστεύεται τον εαυτό του στον Θεό και την πρόνοιά του.

Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης,
Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ

Από το βιβλίο: Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική. Δεύτερος τόμος. Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2015, σελ. 171.