Όσο θα σιωπάς, τόσο θα φωνάζει μέσα σου ο Θεός

Ποια είναι η θεία χάρη και πώς θα γινόταν να την επιτύχουμε, και ποια είναι εκείνα που τη θολώνουν και ποια πάλι ξαναδίνουν την καθαρότητά της, αυτό θα σου το φανερώσει εκείνος που είναι στην ψυχή και τη γλώσσα λαμπρότερος από κάθε χρυσό, ο Χρυσόστομος, λέγοντας:

«Τι σημαίνει ο λόγος του Αποστόλου ότι “δεχόμαστε και αντανακλούμε τη λαμπρότητα του Κυρίου και μεταμορφωνόμαστε σ’ αυτή τη λαμπρή εικόνα” (Β’ Κορ. 3:18); Τούτο το έδειχνε καθαρότερα όταν ενεργούσε τα χαρίσματα των θαυμάτων. Αλλά και τώρα δεν είναι δύσκολο να το αντικρίσει εκείνος που έχει μάτια πιστά. Την ώρα δηλαδή που βαπτιζόμαστε, η ψυχή λάμπει περισσότερο από τον ήλιο καθώς καθαίρεται από το Πνεύμα. Και όχι μόνο ατενίζουμε τη δόξα του Θεού, αλλά δεχόμαστε κι εμείς κάποια λάμψη από αυτήν. Όπως δηλαδή το καθαρό ασήμι όταν εκτεθεί στις ακτίνες του ηλίου, εκπέμπει ακτίνες κι αυτό, όχι μόνο από την ίδια του τη φύση, αλλά και από την ηλιακή λάμψη, έτσι και η ψυχή, όταν καθαρθεί και γίνει λαμπρότερη από κάθε ασήμι, δέχεται ακτίνα από τη λαμπρότητα του Πνεύματος η οποία γίνεται δική της λαμπρότητα· και τέτοια, όποια είναι φυσικό να δημιουργεί το Άγιο Πνεύμα, το οποίο είναι Κύριος.»

Και λίγο πιο κάτω λέει: «Θέλεις να σου το δείξω αυτό και πιο αισθητά, δια μέσου των Αποστόλων; Σκέψου τον Παύλο, του οποίου και τα ενδύματα ενεργούσαν θαυματουργικά θεραπείες (Πράξ. 19:12), και τον Πέτρο, του οποίου και η σκιά μονάχα θεράπευε (Πράξ. 5:15). Δεν θα είχαν τέτοια θαυματουργική δύναμη τα ενδύματα και οι σκιές τους, αν δεν υπήρχε σ’ αυτούς η εικόνα του Βασιλιά και οι μαρμαρυγές τους δεν ήταν εκτυφλωτικές. Γιατί του βασιλιά τα ενδύματα είναι φοβερά ακόμη και στους ληστές.

»Θέλεις να δεις αυτή τη λαμπρότητα να φανερώνεται και στο σώμα; “Κοίταξαν, λέει, το πρόσωπο του Στεφάνου, και το είδαν όμοιο με Αγγέλου” (Πράξ. 6:15). Αυτό όμως δεν ήταν τίποτε σε σύγκριση με τη λαμπρότητα που άστραφτε μέσα του. Γιατί το φως που είχε τότε ο Μωυσής στο πρόσωπό του (Εξ. 34:30), το είχαν αυτοί στην ψυχή, ή μάλλον και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό· γιατί του Μωυσή ήταν πιο αισθητικό, ενώ αυτό ήταν ασώματο. Και όπως τα φωτεινά σώματα μεταδίδουν τη λαμπρότητα σε άλλα κοντινά τους σώματα, το ίδιο συμβαίνει και με τους πιστούς. Γι’ αυτό και όσοι τους συμβαίνει τούτο, ελευθερώνονται από τη γη και βλέπουν σαν σε όνειρο τα ουράνια.

»Αλίμονο! Εδώ πρέπει να στενάξω πικρά· επειδή, ενώ μας χαρίστηκε στο βάπτισμα τέτοια ευγένεια, δεν καταλαβαίνουμε ούτε καν τα λεγόμενα, γιατί γρήγορα χάνουμε την αίσθηση των θείων πραγμάτων και ελκυόμαστε από τα αισθητά. Αυτή η ανέκφραστη και συγκλονιστική λαμπρότητα παραμένει σ’ εμάς μία ή δύο ημέρες και έπειτα τη σβήνουμε ξαναφέρνοντας το χειμώνα των βιοτικών υποθέσεων και εμποδίζοντας τις ακτίνες με την πυκνότητα των νεφών.»

Και πάλι σε άλλο σημείο λέει: «Τα σώματα εκείνων που ευαρέστησαν στο Θεό θα ντυθούν τόση λαμπρότητα, όση δεν είναι δυνατόν να δουν τα σωματικά μάτια. Σημάδια και ίχνη αμυδρά γι’ αυτά οικονόμησε ο Θεός να μας δοθούν και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Στην Παλαιά, το πρόσωπο του Μωυσή φωτιζόταν τότε με τόση λαμπρότητα, ώστε να είναι απρόσιτο στα μάτια των Ισραηλιτών (Εξ. 34:30). Στην Καινή, πολύ περισσότερο από το πρόσωπο του Μωυσή έλαμψε το πρόσωπο του Χριστού (Ματθ. 17:2)».

Άκουσες τα λόγια του Πνεύματος; Κατανόησες τη δύναμη του μυστηρίου; Ένιωσες ποιες είναι οι ωδίνες της τέλειας πνευματικής αναπλάσεως που δεχόμαστε από την ιερή κολυμβήθρα και πόσο μεγάλες οι ωφέλειες και η ολοκλήρωση και τα βραβεία; Και ότι είναι στην εξουσία μας να αυξάνουμε ή να μειώνουμε την υπερφυσική αυτή χάρη, δηλαδή να την κάνουμε λαμπρότερη ή να τη θολώνουμε, όσο εξαρτάται από μας;

Αιτία είναι η θύελλα των βιοτικών υποθέσεων και η σκοτεινιά των παθών που γεννιέται από αυτές, που σαν άλλος χειμώνας ή άγριος χείμαρρος χύνονται με ορμή πάνω μας και κατακλύζουν την ψυχή μας και δεν την αφήνουν ούτε να αναπνεύσει ούτε να ατενίσει προς αυτό που είναι όντως καλό και μακάριο, για το οποίο και έχει δημιουργηθεί. Αλλά όπως είναι καταταραγμένη και πικραμένη από το σάλο και τον καπνό των ηδονών, τη σκοτίζουν και την καταποντίζουν.

Ενώ τ’ αντίθετα σε τούτα –όσα δηλαδή γεννιούνται από τις θεοποιητικές εντολές σ’ εκείνους που ζούνε κατά τις απαιτήσεις, όχι της σάρκας, αλλά του Πνεύματος, σύμφωνα με το ρητό: «Να ζείτε σύμφωνα με το Πνεύμα, και δεν θα τελέσετε επιθυμία της σάρκας» (Γαλ. 5:16)–, είναι ωφέλιμα και σωτήρια και οδηγούν σαν σκάλα προς την ίδια την κορυφή και το ακραίο σκαλοπάτι, την αγάπη, η οποία είναι ο Θεός (Α’ Ιω. 4:8).

Από το βιβλίο: ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ, Τόμος Ε’. Εκδόσεις “Το περιβόλι της Παναγίας”, Θεσσαλονίκη 2002. «Μέθοδος και κανόνας ακριβής για όσους διαλέγουν την ησυχαστική και μοναστική ζωή», σελ. 22 (κεφάλαιο 5).

Τα παράπονα των γονιών για τα εφηβάκια τους, πάνω-κάτω είναι παρόμοια: Το παιδί μας θυμώνει, κλαίει, φωνάζει, αντιδρά, είναι αγενής, καπνίζει (για κάποιους), δεν μας ακούει, δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, έβαλε ο γιός μας σκουλαρίκι στο αυτί και η κόρη μας στη μύτη, κάνει κοπάνες, ακούει μουσική στη διαπασών, τσακώνεται με τον αδελφό του, περνάει ώρες στον υπολογιστή, στο τηλέφωνο, στον καθρέφτη.

Περνάει κρίση το εφηβάκι μας!

Οι γονείς, με την σειρά τους, προβληματίζονται με την «κατάσταση» του παιδιού τους, ανησυχούν, αναγκάζονται συχνά να απευθυνθούν σε ψυχολόγους ή σε πνευματικούς. Τι να κάνουμε; ρωτούν. Πώς να το διαχειριστούμε;

Περνάει κρίση και η οικογένεια!

Τα παράπονα των εφήβων, για τους γονείς, είναι ανάποδα: Οι γονείς μου δεν με καταλαβαίνουν, δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, με ζορίζουν, εγώ δεν αισθάνομαι καλά και αυτοί μου κάνουν κήρυγμα για τους βαθμούς, δεν με αφήνουν ήσυχο, μπαίνουν στο δωμάτιό μου, με ελέγχουν, δεν με αφήνουν να γυρίσω αργά, δεν μπορώ να ακούσω τη μουσική που θέλω, τι τους νοιάζει που φοράω σκουλαρίκι αφού θέλω να με αποδέχονται οι φίλοι μου, με πιέζουν να φάω και εγώ δεν θέλω να παχύνω, τους βαρέθηκα!

Ώρα για επανάσταση! Η ανεξαρτησία φαντάζει γυαλιστερή και απαστράπτουσα. Πάμε να την κατακτήσουμε. Έλα όμως που ανεξαρτησία σημαίνει ευθύνες. Σημαίνει να έχει διαμορφώσει ο έφηβος τη δική του ταυτότητα. Να έχει «αποκαθηλώσει» τους γονείς του από το βάθρο της παντοδυναμίας, αυτό το βάθρο που αποτελούσε στήριγμα γι’ αυτόν τα προηγούμενα χρόνια. Να τους έχει απομυθοποιήσει. Αυτό δεν είναι εύκολο να το αποδεχτούν οι γονείς και αντιδρούν. Αυτό όμως συγχρόνως φοβίζει και τον έφηβο, που αισθάνεται να χάνει τα ερείσματά και τα εφαλτήριά του. Καταιγίδα λοιπόν στα χρόνια της εφηβείας.

Τι μπορεί να γίνει; Πώς μπορεί ο γονιός να βοηθήσει τον έφηβο ώστε να ξεπεραστεί αυτό το φυσιολογικό κατά τα άλλα στάδιο, του παιδιού αλλά και της οικογένειας όσο πιο αναίμακτα γίνεται; Η προσπάθεια πρέπει να αρχίσει από πολύ νωρίς. Από τα πρώιμα παιδικά χρόνια, που όπως έχουμε γράψει και σε προηγούμενα άρθρα τίθενται υγιείς βάσεις συμπεριφοράς με κύριο μέλημα την επιβολή ορίων, που δηλώνει «νοιάζομαι για σένα».

«Θα γυρίσεις στις 12» λέει ο μπαμπάς στον Νίκο που δήλωσε ότι θα γυρίσει από τη βόλτα του με τους φίλους του στις 2! Το όριο αμέσως αμφισβητείται. «Θα γυρίσω στη 1» και γυρνάει στη 1:20! Έκανε την μικρή του επανάσταση. Παραβίασε τον κανόνα. Νομίζετε ότι αν οι γονείς είχαν αδιαφορήσει, αν δεν είχαν βάλει όρια, ο έφηβος θα ήταν ευχαριστημένος; Όχι! θα αισθανόταν σαν να πλέει ακυβέρνητος μεσοπέλαγα. Μερικοί έφηβοι, παραπονιούνται. «Δεν με αγαπούν οι γονείς μου, δεν τους νοιάζει ούτε τι ώρα γυρνάω σπίτι».

Δείτε την αντίφαση! Αν τους βάλεις όριο το αμφισβητούν και το παραβιάζουν. Αν δεν τους βάλεις αισθάνονται έλλειμμα αγάπης και νοιαξίματος!

Σε αυτήν την αντίφαση πρέπει να εστιάσουν και οι γονείς. Να καταλάβουν πρώτοι, ως ενήλικες, ότι το παιδί τους, στην ηλικία που είναι, χρειάζεται σταθερότητα, μιας και το ίδιο δεν έχει. Χρειάζεται γονείς και όχι φιλαράκια. Χρειάζεται επίσης πολλή υπομονή και αγάπη. Πολλή συζήτηση, πλησίασμα, κατανόηση, ενσυναίσθηση. Αυτό δεν είναι κάτι που οικοδομείται ξαφνικά την ώρα που το χρειαζόμαστε. Οικοδομείται μέσα στο χρόνο από πολύ νωρίς. Να είναι ο γονιός υποψιασμένος για τις δυσκολίες της εφηβείας και να μην αντιδρά, σαν άλλος έφηβος και αυτός, αλλά αντιθέτως να είναι εκεί σταθερά για το παιδί του, να το βοηθήσει να αυτονομηθεί σιγά-σιγά.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Μυτιλήνης Εμπρό