Παρακολουθήστε ζωντανά την Ακολουθία της Κυριακής Α΄Λουκά που τελείται στον Ιερό μας Ναό, από την υβριδική τηλεόραση του OPEN TV και από το YouTube στο κανάλι ecclesiaTV.gr.
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε ακολουθήστε τους παρακάτω συνδέσμους:
Οι ακολουθίες του νυχθημέρου μπορούν να έχουν εφαρμογή στην καθημερινή ζωή του Χριστιανού; Ή είναι υπόθεσις μόνο των μοναχών και των ιερέων, για την οποία οι άλλοι Χριστιανοί μπορούν να αδιαφορούν;
Στο ερώτημα αυτό απαντούμε ότι κατ’ αρχήν οι καθημερινές ακολουθίες γίνονται για όλους τους Χριστιανούς και όχι μόνο για τους κληρικούς και τους μοναχούς. Είναι κοινές προσευχές όλης της Εκκλησίας και δεν μπορούμε να αδιαφορούμε γι’ αυτές. Αλλά πώς είναι δυνατόν να συμμετέχουμε σ’ αυτές, όταν το πλήθος των καθημερινών ασχολιών δεν μας το επιτρέπει;
Βέβαια κανείς δεν θα μπορούσε να επιβάλη ως υποχρεωτική την προσέλευσι όλων των Χριστιανών στις καθημερινές ακολουθίες· υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η συμμετοχή δεν είναι αδύνατη. Όταν σκεφθούμε πόσον χρόνο σπαταλούμε άσκοπα πολλές φορές, θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι δύσκολο να διαθέσουμε μισή ώρα για τον Εσπερινό ή μία ώρα για τον Όρθρο, όταν τουλάχιστο δεν έχουμε καμιά άλλη εργασία.
Και είναι λυπηρό να βλέπη κανείς Χριστιανούς που τα σπίτια τους είναι δίπλα στην Εκκλησία να μην προσέρχωνται στην ακολουθία, ενώ την ώρα εκείνη δεν έχουν καμιά άλλη δουλειά εκτός από τη φλυαρία με τους γείτονες· ή να βλέπη μητέρες που έρχονται τα απογεύματα με τα παιδιά τους ή με τα εργόχειρά τους στα προαύλια των ναών, αλλά δεν μπαίνουν μέσα στους ναούς κατά την ώρα του Εσπερινού.
Υπάρχουν Χριστιανοί που θα μπορούσαν να βρίσκωνται κάθε μέρα στον ναό σαν τον Συμεών και την Άννα· υπάρχουν κι άλλοι που θα μπορούσαν να προσέρχωνται εκτάκτως, όταν το επιτρέπουν οι εργασίες τους. Και τότε δεν ήταν ποτέ άδειοι οι ναοί, αλλά θα ήταν γεμάτοι πρωί και βράδυ, όπως στην εποχή του Μεγάλου Βασιλείου, που όλοι οι Χριστιανοί συγκεντρώνονταν από τη νύχτα στον ναό, παρακολουθούσαν τον Όρθρο κι έπειτα πήγαιναν στις δουλειές τους· και το βράδυ, επιστρέφοντας από τις δουλειές, περνούσαν πάλι από τον ναό, για να παρακολουθήσουν τον Εσπερινό κι έπειτα να πάνε στα σπίτια τους· και ανάγκαζαν τον άγιο πατέρα – προς μεγάλη βέβαια ψυχική χαρά του – να τους διδάσκη πρωί και βράδυ, να τους στηρίζη, να τους καθοδηγή, να τους καταρτίζη.
Αναγνωρίζω εν τούτοις ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνη σήμερα· για πολλούς είναι τελείως αδύνατο. Κι αυτούς όμως οι καθημερινές ακολουθίες δεν πρέπει να τους αφήνουν αδιαφόρους. Ακούοντας την καμπάνα να σημαίνη για τον Εσπερινό ή τον Όρθρο, ας προσευχηθούμε κι εμείς όπου βρισκόμαστε, στο σπίτι, στη δουλειά, στον δρόμο, εκτενέστερα ή συντομώτερα, ανάλογα με τον χρόνο που διαθέτουμε. Κι αν τίποτε άλλο δεν μπορούμε να κάνουμε την ώρα εκείνη, ας κάνουμε το σημείο του σταυρού και ας πούμε μέσα μας μια σύντομη προσευχή, το «Πάτερ ημών», ή το «Βασιλεύ ουράνιε» ή έστω ένα «Κύριε ελέησον». Έτσι κατά κάποιον τρόπο θα συμμετέχουμε κι εμείς στην ακολουθία που τελείται εκείνη την ώρα στον ναό.
Αλλά και οι άλλες ακολουθίες που δεν τελούνται στους ενοριακούς ναούς – το Μεσονυκτικό, οι Ώρες, το Απόδειπνο – μπορούν να έχουν κάποια εφαρμογή στην ατομική ζωή μας. Γνωρίζω Χριστιανούς που τελούν ανελλιπώς στο σπίτι τους όλες τις ακολουθίες, ακόμη και το Μεσονυκτικό. Αυτό βέβαια δεν είναι δυνατό και εύκολο σε όλους.
Θα ήταν όμως άραγε δύσκολο στις 9 το πρωί να θυμηθούμε ότι την ώρα αυτή επεφοίτησε στους αποστόλους το Άγιο Πνεύμα και να πούμε το «Βασιλεύ ουράνιε» ή το τροπάριο της Τρίτης Ώρας «Κύριε, ο το πανάγιόν σου Πνεύμα εν τη τρίτη ώρα τοις αποστόλοις σου καταπέμψας…» ή το «Ευλογητός ει, Χριστέ ο Θεός ημών…»;
Ή το μεσημέρι να θυμηθούμε ότι αυτή την ώρα σταυρώθηκε για μας ο Κύριος και να πούμε το τροπάριο της Έκτης Ώρας «Ο εν έκτη ημέρα τε και ώρα…» ή το «Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ εκουσίως…» ή κάτι άλλο σχετικό;
Ή στις 3 το απόγευμα να θυμηθούμε τον θάνατο του Κυρίου και να πούμε το τροπάριο της Ενάτης Ώρας «Ο εν τη ενάτη ώρα δι’ ημάς σαρκί του θανάτου γευσάμενος…»;
Ή τα μεσάνυχτα να θυμηθούμε τη μέλλουσα ξαφνική παρουσία του Κυρίου και να πούμε το «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός…»;
Δεν κάνω λόγο για το Απόδειπνο και τον Όρθρο, γιατί οπωσδήποτε είναι απαραίτητο να προσευχηθούμε το βράδυ, πριν παραδοθούμε στην αγκαλιά του ύπνου, και το πρωί, πριν αρχίσουμε την εργασία μας. Αν πάλι διαθέτουμε περισσότερο χρόνο σε κάποια ώρα της ημέρας, ας διαβάσουμε από το Ωρολόγιο ή τον Συνέκδημο – που πρέπει απαραιτήτως να υπάρχη σε κάθε χριστιανικό σπίτι – την πλησιέστερη χρονικώς ακολουθία, μία από τις Ώρες ή τον Εσπερινό. Κι όταν πολλές φορές τη νύχτα μένουμε άυπνοι, αντί να αδημονούμε και να εκνευριζώμαστε, ας σηκωθούμε σαν τον Δαβίδ και ας διαβάσουμε κάτι από την ακολουθία του Μεσονυκτικού.
Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Παπαγιάννης (†)
Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ (ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ – ΟΡΘΡΟΣ – ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ). Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2018, σελ. 15.
Ο μεγάλος πλούτος φανερώνει φτώχεια. Οι άρπαγες πλούσιοι ζουν με την ψευδή πεποίθηση, πως ο κόσμος αυτός είναι ένα διαλυμένο καράβι χωρίς καπετάνιο, δίχως τιμόνι και τιμονιέρη, ένα έρμαιο που βουλιάζει και χάνεται και είναι χρήσιμο μονάχα σε όσους μπορούν να αρπάξουν όσα περισσότερα μπορούν να τα μεταφέρουν στη βάρκα τους.
Όσο περισσότερο πλούτο συλλέγετε, τόσο πιο θλιμμένοι γίνεστε. Όσο περισσότερη γνώση σωρεύετε μέσα σας, τόσο λιγότερο ευτυχείς γίνεστε. Όλα είναι λόγια επιφανειακά, όμως το νόημά τους είναι βαθύ.
Ο πλούτος δεν είναι ζωή, είναι μονάχα ένα υποστήριγμα αυτού του ολιγόχρονου, επίγειου βίου.
Πολλοί, οι οποίοι κυνηγούν τον πλουτισμό, εκφράζουν την ακόλουθη δικαιολογία: «Αφού πλουτίσεις, θα μπορείς τότε να κάνεις έργα αγαθά». Μην τους πιστέψεις γιατί εξαπατούν και τον εαυτό τους αλλά και σένα.
Ο πλούτος είναι ένα μεγάλο αγαθό και ισχυρό όπλο κατά του κακού. Όμως εκείνος ο πλούτος, που είναι πιο ανίσχυρος και από τον σκώρο, δεν αξίζει τίποτα.
Ο πλούτος είναι καλός, όταν μπορεί να μεταβληθεί σε έργο αγαθό.
Ο πλούτος είναι κακό όταν, αντί να προσφέρει ελευθερία στον άνθρωπο, κάνει τον κάτοχό του δούλο.
Ότι είναι δύσκολο για τον πλούσιο να μπει στη Βασιλεία του Θεού, το είπε και ο ίδιος ο Κύριος. Δύσκολο ναι, αλλά όχι και αδύνατο.
Το δόσιμο εκφράζει αυτό που είμαστε.
Τόσο ο φτωχός που επαιτεί όσο και ο πλούσιος που δίδει, αμφότεροι δανείζουν στον Θεό με μόνη την προϋπόθεση, ο φτωχός να επαιτεί στο όνομα του Κυρίου με ταπείνωση και ο πλούσιος να δίδει στο όνομα του Κυρίου και με ευσπλαχνία. Όποιος λαμβάνει, οφείλει να γνωρίζει ότι λαμβάνει εκείνο που είναι του Θεού, και όποιος δίδει, οφείλει να γνωρίζει ότι δίδει εκείνο που είναι του Θεού. Ένα τέτοιο δόσιμο έχει αξία και μία τέτοια λήψη έχει αξία.
Και σε τούτη τη ζωή δεν είναι σπάνιο το να παίρνει κανείς από αυτόν που έχει ελάχιστα και να τα δίδει σε εκείνον που έχει άφθονα. Αυτό είναι μονάχα μια απεικόνιση των όσων συμβαίνουν και στην πνευματική Βασιλεία. Μήπως δεν παίρνει ο πατέρας από τον σπάταλο γιό του τα χρήματα για να τα δώσει στον συνετότερο, ο οποίος γνωρίζει να τα χρησιμοποιεί προς όφελ;oς του; Μήπως από τον μη έμπιστο στρατιώτη δεν αφαιρεί ο διοικητής του τις σφαίρες για να τις δώσει στον καλό και έμπιστο στρατιώτη του;
Ο Θεός δίδει στον καθένα κατά το μέτρο της δυνάμεώς του, σύμφωνα δηλαδή με το πόσο μπορεί ο καθένας να σηκώσει και να χρησιμοποιήσει. Βεβαίως, ο Θεός μοιράζει τις δωρεές Του στους ανθρώπους και κατά το σχέδιο της Οικονομίας Του.
Ακόμα και στις συνήθεις ανθρώπινες περιστάσεις, χαρούμενος είναι εκείνος ο οποίος δίδει το δώρο αλλά και εκείνος που το λαμβάνει. Η δωρεά είναι αγαλλίαση αμφοτέρων των πλευρών. Όσο μεγαλύτερο το δώρο, τόσο πιο μεγάλη και η χαρά. Χαίρεται και ο Θεός όταν δίδει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, και πώς να μη χαρούν οι άνθρωποι που λαμβάνουν; Ο φτωχός που λαμβάνει είναι αυτός που συνήθως χαίρεται περισσότερο από τον πλούσιο που δίδει, και πώς λοιπόν να μη χαίρονται οι πάμφτωχοι άνθρωποι όταν λαμβάνουν τις τεράστιες δωρεές από τον πλούσιο Θεό;
Στους πλούσιους υπενθυμίζουμε το καθήκον τους και τους παρακαλούμε να παράσχουν τη βοήθειά τους σε όσους την αναμένουν. Οι γονείς που έχουν τα παιδιά τους χορτασμένα και καλοντυμένα και μέσα σε δωμάτια ζεστά, ας έχουν υπόψιν πως υπάρχουν παιδιά, των οποίων οι γονείς δεν είναι σε θέση να τους εξασφαλίσουν ούτε την κόρα του ψωμιού, ούτε τα ζεστά ρούχα, ούτε τα στεγνά υποδήματα, ούτε και το άνετο στρώμα, ούτε και το ζεστό δωμάτιο, και ας πράξουν ό,τι μπορούν γι’ αυτά τα παιδιά.
Η ηθική του καθήκοντος είναι η ηθική του δούλου και του σκλάβου.
Η ηθική τής αγάπης είναι η ηθική του ανθρώπου.
Άγνοια καθήκοντος είναι πολύ απλά άγνοια αγάπης.
Η αγάπη χαρίζει, το καθήκον δανείζει.
Η αγάπη ίσταται υπεράνω της διάκρισης καλού και κακού. Το καθήκον είναι η ακούραστη διάκριση του κακού από το καλό.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς ( επισκ.Αχρίδος)
Από το βιβλίο: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Αγιοπνευματικές διδαχές για τον Θεό και τους ανθρώπους. Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη” 2017, σελ. 60, 63, 64.
