Που ξέρω ν’ ανακαλύπτω τα κρυμμένα πετροράδικα στις κρυψώνες τους.
Που δε με νοιάζει να με θυμούνται.
Κατά βάθος το ξέρουμε – το αναγνωρίζουμε τις σπάνιες εκείνες μέρες που δεν έχουμε απολύτως τίποτα να κάνουμε. Που απλά ξαπλώνουμε στα βότσαλα και τα χαϊδεύουμε με τα δάχτυλά μας ή που στεκόμαστε πίσω από το παγωμένο τζάμι, πίνοντας ένα ζεστό τσάι και κοιτάζοντας τα φωτάκια στο απέναντι μπαλκόνι.
Το νιώθουμε, τότε, πραγματικά, πως το πραγματικό μυστικό της ευτυχίας, βρίσκεται στο γνήσιο ενδιαφέρον που δείχνουμε στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας. Στο πώς μυρίζει το κεφάλι του παιδιού μας και στους σκληρούς κόμπους στα δάχτυλα του συντρόφου μας…
Το παρακάτω ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη το περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο – και πραγματικά αυτές τις μέρες που αποχαιρετούμε τον παλιό χρόνο και υποδεχόμαστε τον καινούριο, έχει περισσότερο νόημα από ποτέ να το διαβάσουμε…
Mπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα
και με τα πιο μικρά..
«Παρήσαν δε τινες εν αυτώ τω καιρώ απαγγέλλοντες αυτώ περί των Γαλιλαίων, ων το αίμα Πιλάτος έμιξε μετά των θυσιών αυτών, και αποκριθείς ο Ιησούς είπεν αυτοίς· δοκείτε ότι οι Γαλιλαίοι ούτοι αμαρτωλοί παρά πάντας τους Γαλιλαίους εγένοντο, ότι τοιαύτα πεπόνθασιν; ουχί, λέγω υμίν, αλλ’ εάν μη μετανοήτε, πάντες ωσαύτως απολείσθε» (Λουκ. 13:1-3).
Αν νομίζετε ότι δεν μας αφορούν εμάς αυτά τα λόγια του Χριστού κάνετε λάθος. Για μας τα είπε. Πέστε μου, όταν εμείς σήμερα βλέπουμε κάποιον συνάνθρωπό μας να παθαίνει ζημιά, δεν χαιρόμαστε και δεν λέμε: «Δόξα τω Θεώ, δεν είμαι τόσο αμαρτωλός όπως αυτός και δεν με τιμώρησε εμένα ο Θεός». Τέτοιους ακριβώς ανθρώπους ελέγχει εδώ ο Χριστός.
«Ή εκείνοι οι δέκα και οκτώ, εφ’ ους έπεσεν ο πύργος εν τω Σιλωάμ και απέκτεινεν αυτούς, δοκείτε ότι ούτοι οφειλέται εγένοντο παρά πάντας τους ανθρώπους τους κατοικούντας εν Ιερουσαλήμ; ουχί, λέγω υμίν, αλλ’ εάν μη μετανοήσητε, πάντες ομοίως απολείσθε» (Λουκ. 13:4-5). Οι άνθρωποι εκείνοι που πάνω τους έπεσε ο πύργος στο Σιλωάμ και τους σκότωσε, ήταν οι μεγαλύτεροι αμαρτωλοί στην Ιερουσαλήμ; Βεβαίως όχι, αν όμως δεν μετανοήσετε, όλοι σας θα πεθάνετε με τον ίδιο τρόπο.
Βαριά πλήγματα και συμφορές που παθαίνουν κάποιοι άνθρωποι δεν σημαίνουν πως οι άνθρωποι αυτοί είναι πιο αμαρτωλοί από τους άλλους. Ο Κύριος τους τα στέλνει αυτά για να συμμορφωθούν εκείνοι που ακόμα μένουν αμετανόητοι και τους οποίους ο Κύριος αργεί να τιμωρήσει, διότι περιμένει τη μετάνοιά τους. Να μη νομίζουμε ότι οι άλλοι είναι πιο αμαρτωλοί από μας. Πρέπει αντίθετα να σκεφτόμαστε πως είμαστε πιο αμαρτωλοί απ’ όλους.
Όταν βλέπετε κάποιον συνάνθρωπό σας να δυστυχεί να μην τον περιγελάτε και να μη χαίρεστε επειδή αυτόν τιμώρησε ο Κύριος και όχι εσάς. Αντίθετα, με φόβο βάλτε τον εξής λογισμό: «Είμαι πιο αμαρτωλός απ’ αυτόν, τότε γιατί αυτόν πλήγωσε ο Θεός και όχι εμένα;» Και να μετανοείτε όταν βλέπετε τη συμφορά του πλησίον σας διότι λέει ο Κύριος: «εάν μη μετανοήσητε, πάντες ομοίως απολείσθε».
«Ήδη δε και η αξίνη προς την ρίζαν των δένδρων κείται» (Ματθ. 3:10). Ο Κύριος περιμένει τη μετάνοιά μας, όμως η αξίνα είναι ήδη έτοιμη και το δένδρο της ζωής μας μπορεί να κοπεί αν δεν μετανοήσουμε. Ο χρόνος της ζωής μας είναι πολύ περιορισμένος και δεν γνωρίζουμε πόσες μέρες μας έμειναν ακόμα. Ο θάνατος βρίσκεται επί θύραις, ανά πάσα στιγμή η αξίνα που θα κόψει το δένδρο της ζωής μας μπορεί να ενεργοποιηθεί.
Μετά τον λόγο του για τον πύργο στο Σιλωάμ ο Κύριος είπε την παραβολή της άκαρπης συκιάς, η οποία τρία χρόνια δεν έδινε καρπούς. Ο κύριος του αμπελιού είπε στον αμπελουργό να την κόψει. Εκείνος όμως επειδή ήταν άνθρωπος σπλαχνικός λυπήθηκε τη συκιά και παρακάλεσε τον κύριό του να την αφήσει ακόμα για ένα χρόνο. «Κύριε, άφες αυτήν και τούτο το έτος, έως ότου σκάψω περί αυτήν και βάλω κόπρια, καν μεν ποιήση καρπόν· ει δε μήγε, εις το μέλλον εκκόψεις αυτήν» (Λουκ. 13:8-9). Υπάρχουν και μεταξύ μας άνθρωποι που μοιάζουν αυτή την άκαρπη συκιά. Και η ζωή αυτών των ανθρώπων ανά πάσα στιγμή μπορεί να κοπεί.
Η αγία μας Εκκλησία είναι για μας πολυεύσπλαχνη μητέρα, η οποία ικετεύει τον Θεό και Τον παρακαλεί να είναι μακρόθυμος με μας. Η αγία μας Εκκλησία χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να σταματήσει αυτούς που ακολουθούν τον δρόμο της αμαρτίας και να τους οδηγήσει στην οδό της μετάνοιας. Να θυμόμαστε πάντα ότι η ζωή μας είναι πολύ σύντομη, ότι όλοι μας κουβαλάμε επάνω μας το φορτίο των αμαρτιών μας, άλλοι μικρότερο και άλλοι μεγαλύτερο, και ότι είμαστε άκαρπη συκιά και ότι ο Κύριος περιμένει από μας τους αγαθούς καρπούς τής δικαιοσύνης.
Να θυμόμαστε ότι η αξίνα πάντα βρίσκεται στη ρίζα του δένδρου της ζωής μας και να μη χάνουμε ούτε μία στιγμή για να προλάβουμε να μετανοήσουμε πριν η αξίνα αυτή μας χτυπήσει. Αμήν.
Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας
Από το βιβλίο: Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, Λόγοι και ομιλίες, τόμος Β’. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη.
Η ελεημοσύνη πρέπει να γίνεται μυστικά. Μπορείς να περπατάς με πολυτελή ρούχα και να κάνεις ελεημοσύνη, έτσι ώστε να μη σε ξέρει κανείς.
Έλεγε ο άγιος Ρουμάνος Γέροντας Παΐσιος Ολάρου:
Έχεις καλοσύνη για τους φτωχούς; Λοιπόν, γιατί τους καταδικάζεις; Μπορείς να τους βοηθήσεις; Βοήθησέ τους. Αν δεν έχεις χρήματα να τους δώσεις, δείξε την αγάπη σου με τη συμπεριφορά σου και τα στοργικά σου λόγια. Αν έχεις, δίνεις. Κάνε ελεημοσύνη με τα έργα ή και με τα λόγια σου. Κάνε αυτό που μπορείς. Μη δίνεις πάρα πολλά στην αρχή και μετανοήσεις ότι έδωσες πολλά. Αλλά να μη καταδικάζεις κανέναν. Εγώ, αν τους δίνω κάτι, τους δίνω με καλοσύνη και έλεος της καρδιάς μου. Αν δίνεις κάτι, φύγε όσο μπορείς από την υπερηφάνεια. Ξέρουν οι δαίμονες τι έκανα, γιατί με είδαν. Υπήρξαν άγιοι που έδιναν στους φτωχούς ακόμη και τα ρούχα τους, ενώ εγώ τι μεγάλο έργο έκανα γι αυτούς;
Η ελεημοσύνη πρέπει να γίνεται μυστικά. Μπορείς να περπατάς με πολυτελή ρούχα και να κάνεις ελεημοσύνη, έτσι ώστε να μη σε ξέρει κανείς.
Ο Πέτρος ο τελώνης ήταν μεγάλος άνθρωπος στην εποχή του. Υπήρξε τόσο ανελεήμων, ώστε τίποτε το καλό δεν είδε κάποιος απ’ αυτόν. Ήταν πλούσιος, είχε πολλούς δούλους και στην πόλη που κατοικούσε δεν υπήρξε άλλος μεγαλύτερος απ’ αυτόν. Έτσι λέει το βιβλίο για τη ζωή του. Αλλά στην πόλη εκείνη υπήρχαν και πολλοί φτωχοί. Μια φορά ένας απ’ αυτούς ήρθε στον πλούσιο Πέτρο και του ζητούσε με επιμονή ελεημοσύνη. Ο Πέτρος τον έδιωχνε, μα ο φτωχός δεν έφευγε. Έψαχνε να βρει κάποια πέτρα για να τον χτυπήσει. Τελικά άρπαξε ένα ψωμί. Του το πέταξε στο κεφάλι λέγοντάς του: «Φύγε απ’ εδώ». Πήρε ο φτωχός το πεσμένο ψωμί κι έφυγε τρώγοντάς το.
Με παραχώρηση Θεού, μετά από δύο μέρες ο Πέτρος αρρώστησε βαριά, σε σημείο περίπου να πεθάνει. Τότε είδε στον ύπνο του μια ζυγαριά. Στο αριστερό της μέρος μερικοί μαύροι είχαν βάλει τις κακές του πράξεις, ενώ στο δεξί μέρος έβλεπε λευκοφόρους άνδρες που δεν είχαν τίποτε να βάλουν για την ισορροπία της ζυγαριάς, παρά μόνο εκείνο το ψωμί που πέταξε ο ασθενής Πέτρος σ’ εκείνον τον φτωχό, για να τον χτυπήσει.
Όταν συνήλθε ο Πέτρος απ’ αυτή την οπτασία, διαμοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς. Ακόμη και τα ρούχα που φορούσε τα έδωσε σε κάποιον φτωχό. Επειδή είδε τον Χριστό στον ύπνο του ντυμένο μ’ εκείνα τα ρούχα που είχε δώσει στον φτωχό, την άλλη ημέρα πούλησε ο μακάριος και τον ίδιο τον εαυτό του και το αντίτιμο το έδωσε στους φτωχούς.
Πουλήθηκε σε κάποιο χρυσοχόο και επί τρία χρόνια δούλευε στους κήπους του σαν δούλος. Δυο έμποροι όμως, που τον συνάντησαν σ’ εκείνη την πόλη, τον αναγνώρισαν. Εκείνος θέλοντας να μείνει αφανής, απεφάσισε να φύγει από το σπίτι του αφεντικού του, ο οποίος είχε θυρωρό έναν κωφάλαλο. Πλησιάζοντας στην κλεισμένη πόρτα ο Πέτρος τού φώναξε γρήγορα: «Εν ονόματι του Χριστού, άνοιξε την πόρτα». Μέγα θαύμα έγινε τότε. Ο κωφάλαλος άκουσε και μίλησε. Άνοιξε την πόρτα και ο Πέτρος έφυγε κρυφά για τα Ιεροσόλυμα. (Η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του στις 20 Ιανουαρίου.)
Είθε η χάρη του Θεού να οδηγήσει κι εμάς στη γνώση της αληθείας του.
Χωρίς αμφιβολία αυτοί που έχουν σύζυγο, οικογένεια και παιδιά θα πρέπει πρώτα να φροντίσουν για το σπίτι, τα παιδιά τους και κατόπιν να κάνουν όση ελεημοσύνη μπορούν. Εκείνος που ελεεί τους ξένους κι αφήνει τα παιδιά του να πεινούν και να τρέμουν από το κρύο, δεν κάνει ελεημοσύνη για τον Θεό, αλλά για τη δόξα του κόσμου. Για να λέει γι’ αυτόν ο κόσμος: «Αυτός είναι ελεήμων!» Πρόσεχε, εσύ που έχεις οικογένεια και παιδιά. Θα φροντίσεις πρώτα γι’ αυτούς και κατόπιν ν’ ασχοληθείς και με τους άλλους. Αυτά λεν και οι κανόνες και τα βιβλία των Αγίων μας.
Από το βιβλίο: π. Κων. Κόμαν, Αρχιμ. π. Ιωαννικίου Μπάλαν, Ο Γέροντας Παΐσιος Ολάρου, Πνευματικός του Γέροντος Κλεόπα Ηλίε (1897-1990). Μετάφραση-επιμέλεια υπό αδελφών Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους. Άγιον Όρος 1990.