Ομιλία του Αρχιμανδρίτη π. Ιακώβου Κανάκη, Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως

Ποιο είναι το νόημα της σημερινής εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου; Προσέξτε μερικά σημεία.
Ο Ιωακείμ και η Άννα δεν είπαν, Το παιδί είναι δικό μας. Για τόλμησε τώρα να πας σε ένα σπίτι και να πεις, ότι το παιδάκι σας αυτό ανήκει στο Θεό. Δεν το δέχονται· δεν πιστεύουν στο Θεό. Το παιδί δεν είναι του άλφα ή του βήτα, είναι του Θεού· ο πατέρας και η μάνα είναι συνεργοί του Θεού στη δημιουργία του.
Το παιδί μας είναι δώρο του Θεού, σκέφτηκαν, και το παρέδωσαν με όλη τους την καρδιά. Αλλ’ όχι μόνο η Παναγία· και κάθε παιδί είναι δώρο του Θεού, δώρο πραγματικά. Γιατί σπίτι χωρίς παιδί – όλα τ’ αγαθά του κόσμου να ‘χει – δεν έχει χαρά. Είναι δώρο ουράνιο το παιδί· συνεπώς είναι δικό του, του ανήκει, πρέπει να ‘ναι αφιερωμένο στο Θεό. Βέβαια. Τώρα ποιος θεωρεί το παιδί του δώρο του Θεού; Καταραμένη εποχή!
Το Ευαγγέλιο λέει για μία έγκυο γυναίκα, ότι «εσκίρτησε το βρέφος εν τη κοιλία αυτής» (Λουκ. 1:41). Είναι λοιπόν το έμβρυο ζωντανό και έχει συναισθήματα. Άλλοτε σκιρτά από χαρά, όπως εδώ. Άλλοτε όμως, όταν απειλείται με την έκτρωση, θλίβεται, φοβάται, αμύνεται, κραυγάζει. Αυτά απέδειξε η ηλεκτρονική βιντεοσκόπηση μιας εκτρώσεως, που δημοσιεύθηκε με τίτλο «Η σιωπηλή κραυγή»· πήγε και κόλλησε ψηλά, στα τοιχώματα της μήτρας, δεν ξεκολλούσε, και άνοιγε το στόμα του κραυγάζοντας· αυτά έκαναν τον γυναικολόγο γιατρό, που έως τότε είχε κάνει χιλιάδες εκτρώσεις, να συναισθανθεί το έγκλημά του και να σταματήσει τις εκτρώσεις.
Το παιδί είναι ένα μεγάλο ασύλληπτο μυστήριο. Η Εκκλησία μας διδάσκει, ότι άμα τη συλλήψει είναι πλήρης άνθρωπος. Όπως είναι θαυμαστό ότι από ένα σπόρο βγαίνει ένα πελώριο δένδρο, έτσι θαυμαστό είναι ότι από μια μικρή, ελάχιστη ύλη, που είναι τη πρώτη καταβολή του παιδιού, δημιουργείται ένα υπέροχο πλάσμα. Κάθε άνθρωπος είναι ένα θαύμα. Τώρα όμως η κυρά αποφασίζει, ερήμην αυτού, να το πετάξει, για να μπορεί να γλεντάει και να διασκεδάζει ελεύθερα. Γι’ αυτό δεν κάνει πλέον παιδιά παρά μόνο ένα-δυο. Η έκτρωση είναι φόνος ανυπεράσπιστου ανθρώπου, μεγάλο έγκλημα.
Τα Εισόδια της Παναγίας μας θυμίζουν και τα δικά μας εισόδια, που γίνονται 40 ημέρες μετά τη γέννηση του παιδιού. Όταν η μάνα φέρνει το νεογέννητο στην εκκλησία, το αφιερώνει και ο ιερεύς με ειδική ευχή λέει: «Κύριε, εσύ που έφερες το βρέφος αυτό στον κόσμο, σε παρακαλούμε προστάτευσέ το…» Το κακό ποιο είναι· ότι μετά τον σαραντισμό πολλοί δεν ξαναφέρουν το παιδί στον οίκο του Θεού. Είσαι Χριστιανή μάνα; Να πηγαίνεις το παιδί σου τακτικά στο ναό· να κάνεις εισόδια του παιδιού σου κάθε Κυριακή!
Τέλος τα Εισόδια της Παρθένου Μαρίας τιμούν στο πρόσωπό της την αγνότητα και παρθενία, που πρέπει να διατηρεί ψυχικώς και σωματικώς κάθε πιστός, άντρας ή γυναίκα, που από βρέφος αφιερώθηκε στο Χριστό. Έχετε ένα μεγαλείο, σεις οι παρθένες Χριστιανές. Κρατήστε την παρθενία σας, μην αφήσετε κανένα παλιάνθρωπο να σας αγγίξει. Η παρθενία είναι το στολίδι της γυναίκας. Μην ακούτε τα λόγια των φαύλων. Μιμηθείτε την Παναγία, για την οποία ψάλλουμε «Την ωραιότητα της παρθενίας σου…».
Βλέπω πολλά κορίτσια που θέλουν να κάνουν οικογένεια και περιμένουν εναγωνίως, μα ο γάμος αργεί και θλίβονται. Τι φταίει; Σεις οι γυναίκες φταίτε! Διότι με να υποχωρείτε στις προγαμιαίες σχέσεις, με την άθλια αυτή μόδα, απωθείται πίσω ο τίμιος γάμος και επικρατεί η ατιμία και ακολασία. Αν όλες εσείς δεν υποχωρούσατε στην καταραμένη συνήθεια, τότε καμία γυναίκα δεν θα έμενε ανύπαντρη. Διότι η γυναίκα μπορεί να ζήσει χωρίς άντρα, αλλά ο άντρας δεν ζει χωρίς γυναίκα. Αν λοιπόν οι γυναίκες έμεναν όλες καθαρές και αμόλυντες, σύμφωνα με την Παράδοση της Εκκλησίας μας και την εορτή των Εισοδίων, σας το λέω υπευθύνως· και η πιο άσχημη γυναίκα θα παντρευόταν· ενώ τώρα και η πιο άξια δεν βρίσκει να παντρευτεί, αφού ο κάθε παλιάνθρωπος μπορεί και γλεντάει τη γυναίκα και μετά την πετάει σαν λεμονόκουπα.
Κλείνω, αγαπητοί μου, με την εξής παρατήρηση. Σήμερα πολλοί, θεωρούμενοι χριστιανοί, φοβούνται ν’ αφήσουν το παιδί να πλησιάσει στην Εκκλησία, να πάει στο κατηχητικό σχολείο, μη τυχόν και αγαπήσει το Χριστό και αφιερωθεί στο Θεό. Σ’ αυτούς λοιπόν που πολεμούν έτσι τον θαυμαστό αυτόν τρόπο ζωής, λέω. Μη φοβάστε, δεν γίνονται τα παιδιά σας καλόγεροι και καλόγριες. Εάν μέσα στα χίλια παιδιά ένα αφοσιωθεί στο Θεό, αυτό είναι ζηλευτό λαχείο. Κάποιος πατέρας στην Αθήνα ήθελε να σκοτώσει έναν καλόγερο, διότι τον θεώρησε υπαίτιο που το κορίτσι του πήγε στο μοναστήρι.
Αυτό δεν είναι έργο ανθρώπου. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να φυτέψει αυτό τον πόθο. Ο σπόρος της παρθενίας είναι από τον ουρανό! Βλέπεις παιδί, που δεν πλησίασε ως τώρα στην Εκκλησία, δεν πήγε κατηχητικό σχολείο, δεν άκουσε ποτέ ιεροκήρυκα και χριστιανική διδασκαλία, και εκλέγει μόνο του την παρθενική ζωή. Από τον ουρανό είναι ο σπόρος αυτός, όχι από τη γη. Και θέλεις εσύ να τον ξεριζώσεις;
Από το φυλλάδιο ΚΥΡΙΑΚΗ, αριθμός 2517, 21 Νοεμβρίου 2022, Φλώρινα (απόσπασμα)
Επειδή η Κυριακή αυτή συμπίπτει με την εορτή των Τριών Ιεραρχών, η αποστολική περικοπή που επελέγη από την Εκκλησία ως αποστολικό ανάγνωσμα κάνει λόγο για υπακοή στους εκκλησιαστικούς ηγέτες αλλά και για την αληθινή λατρεία του Θεού. Προέρχεται από την προς Εβραίους επιστολή και είναι σε μετάφραση η ακόλουθη:
«Να θυμάστε τους εκκλησιαστικούς ηγέτες σας, που σας μετέδωσαν τον λόγο του Θεού· να βλέπετε πώς τέλειωσαν τη ζωή τους και ν’ ακολουθείτε το παράδειγμα της πίστης τους. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος χτες, σήμερα και για πάντα. Μην παρασύρεστε από διάφορες ξένες διδασκαλίες. Είναι προτιμότερο να στηρίζετε την καρδιά σας στη χάρη του Θεού παρά σε φαγητά. Όσοι βασίστηκαν σ’ αυτά δεν είδαν καμιά ωφέλεια. Εμείς έχουμε ένα θυσιαστήριο από το οποίο δεν έχουν το δικαίωμα να φάνε όσοι συνεχίζουν να λατρεύουν τον Θεό στη σκηνή. Τα σώματα των ζώων, που το αίμα τους εισάγεται από τον αρχιερέα στα άγια των αγίων για τη συγχώρηση των αμαρτιών, καίγονται έξω από το στρατόπεδο. Γι’ αυτό κι ο Ιησούς, για να εξαγνίσει τον λαό του με το ίδιο του το αίμα, θανατώθηκε έξω από την πύλη. Ας πάμε, λοιπόν, κι εμείς έξω από το στρατόπεδο κοντά του, κι ας υποστούμε τον ίδιο μ’ αυτόν εξευτελισμό. Γιατί δεν έχουμε εδώ μόνιμη πολιτεία, αλλά λαχταρούμε τη μελλοντική. Ας προσφέρουμε, λοιπόν, συνεχώς στον Θεό δια του Ιησού σαν θυσία τον ύμνο μας, δηλαδή τον καρπό των χειλιών μας, που ομολογούν το μεγαλείο του. Μην ξεχνάτε ακόμα να κάνετε το καλό και να μοιράζεστε με τους άλλους ό,τι έχετε. Με τέτοιες θυσίες ευχαριστείται ο Θεός» (Εβρ.13,7-16).
Η περικοπή προέρχεται από το τελευταίο κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής που περιέχει πρακτικές οδηγίες και συμβουλές του ι. συγγραφέα προς τους αναγνώστες. Ας σημειωθεί ευθύς εξαρχής ότι οι παραλήπτες της επιστολής είναι χριστιανοί που προέρχονται εξ Εβραίων (εξ ου και η ονομασία της επιστολής) και ως εκ τούτου είναι εξοικειωμένοι με τις παραστάσεις και έννοιες τις οποίες ο ι. συγγραφέας δεν αισθάνεται την ανάγκη να τις επεξηγήσει. Ας επισημάνουμε μερικές οδηγίες που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες και για τον σημερινό αναγνώστη:
Υπακοή και μίμηση της πίστης των εκκλησιαστικών ηγετών, οι οποίοι κηρύττουν τον λόγο του Θεού. Αυτοί αποτελούν (ή μάλλον πρέπει να αποτελούν) πρότυπα για τους πιστούς, οι οποίοι αφού εξετάσουν την όλη διαγωγή στη ζωή τους καλούνται να μιμηθούν την πίστη τους. Βέβαια προϋποθέτει ο συγγραφέας τον σωστό και υπεύθυνο ηγέτη και δεν θίγει το ενδεχόμενο νε μην είναι ο ηγέτης σωστός χριστιανός (πράγμα που πιθανώς να συνέβαινε, ένεκα της ανθρώπινης αδυναμίας, στη διάρκεια της ζωής της Εκκλησίας, όπως είναι ενδεχόμενο να συμβαίνει και σήμερα!). Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιεί για τον ηγέτη τον όρο «Ηγούμενος» που στη συνέχεια καθιερώθηκε ως τεχνικός όρος προς δήλωση του προϊσταμένου μιας μοναστικής αδελφότητας. Βέβαια έργο αυτονόητο του ηγέτη, εκτός από τη διδασκαλία του λόγου, είναι να κατευθύνει τον πιστό στο πρόσωπο του Χριστού.
Είναι φυσικό να στρέφεται η προσοχή των πιστών από τους ηγέτες προς τον Χριστό, ο οποίος μένει αναλλοίωτος «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας», όπως λέγει ο δεύτερος στίχος της περικοπής. Το χθες ανα φέρεται ενδεχο μένω ς στις Χριστολογικές προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, το σήμερα στην ιστορία και στο παρόν, το εις τους αιώνας στην ελπίδα του μέλλοντος.
Κατόπιν προτρέπονται οι χριστιανοί να μην παρασύρονται από ξένες διδασκαλίες, ιδίως σχετικές με τις τροφές, η τήρηση των οποίων δεν ωφέλησε κανένα. Ο υπαινιγμός στις περί τροφών ιουδαϊκές διατάξεις είναι προφανής. Η τροφή των χριστιανών που μένει εις τον αιώνα είναι το σώμα και το αίμα του Χριστού, που του προσφέρεται με τη θεία Ευχαριστία.
Οι θυσίες ζώων στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης και ο ραντισμός από τον Αρχιερέα με το αίμα τους είχε συμβολικό χαρακτήρα σχετιζόμενο με τον καθαρισμό των αμαρτιών. Όλα αυτά ο συγγραφέας τα θεωρεί προτυπώσεις της μοναδικής και «εφάπαξ» γενομένης σταυρικής θυσίας του Χριστού. Και όπως τα μέρη του σώματος του ζώου που δεν προσφέρονται θυσία στον Θεό κατακαίονταν έξω από το στρατόπεδο των Εβραίων στην έρημο, έτσι και ο Χριστός σταυρώθηκε έξω από την πόλη (την Ιερουσαλήμ). Μεταβαίνοντας ο συγγραφέας από το γεγονός αυτό στην προς τους αναγνώστες του παραίνεση προτρέπει: «Ας πάμε, λοιπόν, κι εμείς έξω από το στρατόπεδο κοντά του». Πώς μπορούμε να το κατανοήσουμε σήμερα αυτό το «έξω»; Να πορευτούμε προς τον Χριστό έξω από τα πάθη μας, έξω από τυπικές διατάξεις που δεν συνοδεύονται από ουσία, έξω από το κοσμικό φρόνημα, έξω από τα μεταβαλλόμενα πράγματα, «γιατί δεν έχουμε εδώ μόνιμη πολιτεία, αλλά λαχταρούμε τη μελλοντική».
Τέλος, η περικοπή τελειώνει με την προτροπή που συνοψίζοντας όσα προηγήθηκαν θυμίζει στους χριστιανούς παραλήπτες, και σε μας βέβαια :«Μην ξεχνάτε ακόμα να κάνετε το καλό και να μοιράζεστε με τους άλλους ό,τι έχετε. Με τέτοιες θυσίες ευχαριστείται ο Θεός».
Ιωάννης Καραβιδόπουλος